بزرگترین پالایشگاه ایتالیا، که پس از اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا و قطع دسترسی آن به نفت روسیه توسط لوک اویل (Lukoil) مستقر در مسکو فروخته شد، به دلیل اختلاف بین میلیاردر یونانی که اکنون سرمایه‌گذار اصلی آن است و غول کالایی ترافیگورا (Trafigura) بر سر شرایط قرارداد تامین نفت خام، در بحران قرار دارد.
شرکت انرژی GOI (GOI Energy) کارخانه ISAB را در شهر پریولو (Priolo) در سیسیل در سال 2023 با حمایت ترافیگورا در یک قرارداد لحظه آخری که بنی اشتاینمتز (Beny Steinmetz)، غول معدنکاری فرانسوی-اسرائیلی، در ترتیب دادن آن کمک کرد، خریداری کرد. این فروش توسط دولت ایتالیا تایید شد، اما در هاله‌ای از ابهام قرار داشت و نه خریدار و نه رم هویت سهامداران آن را فاش نکردند.
اسنادی که توسط فایننشال تایمز (Financial Times) مشاهده شده است نشان می‌دهد که بزرگترین سرمایه‌گذار در صندوق کنترل‌کننده GOI، یعنی آرگوس (Argus)، در زمان معامله، جورج اکونومو (George Economou) بود، یک تاجر که شرکت TMS Tankers او یکی از بزرگترین حمل‌کنندگان دریایی نفت روسیه پس از تهاجم گسترده به اوکراین در سال 2022 بود.
GOI و ترافیگورا پیشنهاد خانه تجاری رقیب ویتول (Vitol) و گروه سهام خصوصی آمریکایی کراس‌بریج انرژی پارتنرز (Crossbridge Energy Partners) را پشت سر گذاشتند و علی‌رغم مخالفت دولت ایالات متحده، این معامله را نهایی کردند.
بر اساس این اسناد، اکونومو به همراه اشتاینمتز و مایکل بوبروف (Michael Bobrov)، مدیر اجرایی سابق ترافیگورا، در این پالایشگاه سرمایه‌گذاری کرده است. به گفته شش نفر از افراد مطلع از این وضعیت، روابط بین این سه مرد از آن زمان بر سر پول و شرایط قرارداد 10 ساله تامین نفت و بازاریابی امضا شده با ترافیگورا تیره شده است.
اکونومو استدلال کرده است که ترافیگورا مقصر مشکلات پالایشگاه است و در جلسات شکایت کرده است که قرارداد تامین و برداشت بیش از حد به نفع گروه تجاری است و به آن اجازه می‌دهد از سود خود محافظت کند در حالی که این تاسیسات با ضرر کار می‌کند. ترافیگورا گفته است که این پالایشگاه نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری برای ارتقاء عملیات در میان شرایط دشوار بازار دارد.
افزایش هزینه‌های عملیاتی پالایشگاه ناشی از قیمت‌های بالاتر گاز و جبران کربن، بر حاشیه سود در سراسر اروپا تأثیر می‌گذارد و برای همه پالایشگاه‌ها به جز کارآمدترین آنها، رسیدن به نقطه سر به سر را دشوار می‌کند.
این درگیری می‌تواند بقای تاسیساتی را تهدید کند که یک پنجم ظرفیت پالایش ایتالیا را تامین می‌کند، حدود 1000 نفر را به طور مستقیم استخدام می‌کند و از 8500 شغل دیگر در منطقه محلی پشتیبانی می‌کند.
این امر همچنین منجر به انتقاد از دولت ایتالیا شده است که فروش به GOI را تایید کرد، حتی با وجود اینکه بزرگترین سرمایه‌گذاران آن هیچ تجربه‌ای در مالکیت یا بهره‌برداری از پالایشگاه‌ها نداشتند.
آلن گلدر (Alan Gelder)، معاون رئیس بخش پالایش، مواد شیمیایی و بازارهای نفت در وود مکنزی (Wood Mackenzie)، گفت: «این مشاغل سرمایه‌بر نیاز به سرمایه‌گذاری‌های سنگین دارند، اما از جریان نقدی ناپایدار رنج می‌برند، بنابراین سلامت مالی خریدار یک عنصر کلیدی است.»
«با نگاهی به گذشته می‌توان گفت که دولت ایتالیا باید گزینه دیگری را به جای فروش به [انرژی GOI] انتخاب می‌کرد.»
بر اساس شرایط این معامله، GOI پالایشگاه را به دست آورد در حالی که ترافیگورا موافقت کرد که سرمایه در گردش برای تامین مالی عملیات آن را فراهم کند و، به گفته دو نفر از افراد مطلع از این توافق، مبلغ 30 میلیون یورو پیش پرداخت به GOI پرداخت کرد تا نفت خام را به کارخانه عرضه کند و محصول پالایش شده تولید شده توسط آن را به مدت 10 سال بفروشد.
ترافیگورا در بیانیه‌ای به فایننشال تایمز (FT) گفت: «ترتیبات تجاری ترافیگورا با ISAB در شرایط برابر و بر اساس شرایط بازار، مطابق با توافق‌های تجاری مشابه در سراسر جهان است.»
«در شرایط دشوار بازار، پالایشگاه پریولو (Priolo) نیاز به بهبود عملکرد قابل توجه و سرمایه‌گذاری بیشتر برای رقابتی ماندن دارد. ما کمک خود را به ISAB و دولت ایتالیا برای کمک به تامین آینده‌ای پایدار برای این دارایی مهم ارائه داده‌ایم.»
ISAB در سال جاری درخواستی را به مقامات سیسیل (Sicilian) ارائه کرد تا تجارت را از طریق یک «سازش مذاکره شده در مورد بحران تجاری» خارج از دادگاه بازسازی کند.
به گفته دو نفر از افراد مطلع از این موضوع، اکونومو امیدوار است از این روند برای تحمیل مذاکره مجدد یا لغو قرارداد با ترافیگورا استفاده کند. به گفته افراد مطلع از این گفتگوها، اکونومو همچنین به فروش پالایشگاه فکر کرده است، اما توافقنامه عرضه به یک نقطه اختلاف اساسی در گفتگوها با خریداران احتمالی تبدیل شده است.
در زمان تصاحب، اکونومو به عنوان ذینفع نهایی یک نهاد قبرسی (Cypriot) به دولت ایتالیا معرفی شد که 52 درصد از زیر واحد صندوق آرگوس (Argus Fund) را در اختیار داشت که 70 درصد از GOI را کنترل می‌کرد، طبق اسناد مشاهده شده توسط FT.
بر اساس این اسناد، بقیه زیر واحد صندوق آرگوس (Argus Fund) متعلق به نهادی بود که توسط دو بنیاد کنترل می‌شد که ذینفعان آن شامل فرزندان اشتاینمتز (Steinmetz) بودند.
ارتباط اشتاینمتز (Steinmetz) با پالایشگاه و نقش او در مذاکره برای این معامله با مقامات ایتالیایی در سال 2023 توسط FT فاش شد.
در سال 2023، اکونومو تصمیم گرفت به GOI Energy پول قرض دهد تا بتواند بدهی معوقه خود را با لوک اویل (Lukoil) بازپرداخت کند. در ژانویه سال گذشته، پس از اینکه GOI نتوانست وام را بازپرداخت کند، او تصمیم گرفت آن را به سهام تبدیل کند و سهامداران دیگر را رقیق کند، اسناد نشان می‌دهد. این مرد 71 ساله اکنون از طریق یک ساختار صندوق پیچیده 99 درصد از سهام GOI را کنترل می‌کند.
GOI حدود 180 میلیون یورو برای این کارخانه پرداخت کرد و به طور قابل توجهی از ویتول (Vitol) و کراس‌بریج (Crossbridge) که تقریباً 55 میلیون یورو پیشنهاد داده بودند، پیشی گرفت. آنها تخمین می‌زنند که چندین صد میلیون یورو نیز برای نفتی که در زمان تصاحب در محل بود، پرداخت کرده است.
دولت ایتالیا این سرمایه‌گذاری را تحت عنوان قانون قدرت طلایی (gold power rule) تصویب کرد که به آن حق وتو معاملات یا تحمیل الزاماتی در مورد خرید دارایی‌های استراتژیک را می‌دهد.
در آن زمان، مقامات ایتالیایی گفتند که از مشارکت ترافیگورا (Trafigura) و بوبروف (Bobrov) که او نیز یک سرمایه‌گذار است، در کنار داماد اشتاینمتز (Steinmetz) در بزرگترین پالایشگاه اسرائیل، مطمئن شده‌اند. آنها در آن زمان گفتند که GOI نیز اطمینان‌هایی در مورد حفظ مشاغل و سطوح تولید ارائه داده است.