توافق آتش‌بس غزه، پیروزی برای ترامپ
رئیس جمهور منتخب ایالات متحده به نتانیاهو و کابینه اش یک انتخاب دوگانه داد: یا توافق را امضا کنند یا دولت او را بیگانه کنند. و این کارساز بود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، در کانال رسانه اجتماعی خود، تروث سوشال، گفت: «ما به توافق رسیدیم»، زیرا اسرائیل و سازمان تروریستی حماس روز چهارشنبه بر سر آتش‌بس به توافق رسیدند. اگر این توافق پایانی بر جنگی بی‌رحمانه باشد، او بیشتر اعتبار را از آن خود خواهد کرد - و شایسته آن خواهد بود.
این بدان معنا نیست که او یا تیم سیاست خارجی‌اش راه‌حل جدیدی ارائه کرده‌اند. همانطور که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در سخنرانی خداحافظی خود در شورای آتلانتیک واشنگتن در روز سه شنبه تلاش کرد تا بر آن تأکید کند، به نظر می رسد که توافق پیشنهادی از زمان رد آخرین لحظه آن توسط اسرائیل در ماه ها قبل، تغییر چندانی نکرده است.
نه تهدید ترامپ مبنی بر به راه انداختن جهنم کارساز بوده است. از زمانی که حماس در 7 اکتبر 2023 حمله تروریستی گسترده خود را به اسرائیل آغاز کرد، جهنم به راه افتاده است. هیچ رئیس جمهور آمریکا نمی‌تواند کار بیشتری برای تشدید تلافی‌های اسرائیل انجام دهد.
نه، این واقعیت که سرانجام توافقی حاصل شد، به دلیل وضوح ساده درخواست ترامپ مبنی بر اینکه باید اکنون اتفاق بیفتد، بود. این امر نه تنها بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، بلکه اعضای کابینه فوق راست او را مجبور کرده است تا با یک انتخاب دوگانه روبرو شوند: یا سازش کنند، یا رهبری را که بیشترین همسویی را با آنها و اهدافشان دارد و تاکنون به ریاست جمهوری آمریکا انتخاب شده است، بیگانه کنند.
می‌توانید برای بلینکن، رئیس‌جمهور جو بایدن و بقیه تیم سیاست خارجی در حال کناره‌گیری ایالات متحده، که ترامپ از کار خستگی‌ناپذیر آنها در کنار هم قرار دادن دو طرف متخاصم سود می‌برد، احساس همدردی کنید. این کار بی ثمری بوده است، همانطور که وقفه سه معترض مختلف در سخنرانی بلینکن گواه آن است. اما آنها سزاوار این همه دلسوزی نیستند.
درست است، اهرم فشار بایدن بر اسرائیل با این واقعیت تضعیف شد که نتانیاهو می‌دانست می‌تواند منتظر احتمال روی کار آمدن چهره‌ای دوستانه‌تر در کاخ سفید باشد. با این حال، چهل و ششمین رئیس جمهور ایالات متحده نیز شجاعت استفاده از ابزارهایی را که در اختیار داشت، در قالب اعطای یا خودداری از عرضه تسلیحات به اسرائیل نداشت.
ما هرگز نخواهیم فهمید که آیا نتانیاهو جنگ در غزه را به همان شکلی که انجام داده بود ادامه می داد - مدت ها پس از آن که ژنرال هایش تصمیم گرفتند به تمام اهداف نظامی خود دست یافته اند - اگر می دانست که این امر باعث می شود سلاح هایی را که برای موفقیت در برابر حزب الله در لبنان و ایران نیز به آن نیاز داشت، از دست بدهد. چنین انتخابی هرگز بر او تحمیل نشد.
اشتباه نکنید، استفاده از تهدید تحریم تسلیحاتی، شجاعت سیاسی عظیمی را از سوی بایدن می‌طلبید. نه تنها ترامپ از این تصمیم در داخل کشور بهره برداری انتخاباتی می کرد، بلکه اکثر اسرائیلی ها نیز از این موضوع وحشت می کردند. آنها نیز خواهان پایان جنگ غزه هستند، اما بایدن می خواست به آنها چیز بسیار نگران کننده تری بگوید و آن این بود که از این به بعد، حمایت ایالات متحده از امنیت اسرائیل مشروط خواهد بود.
زمان بندی نیز حداقل به همان اندازه مهم بود. فشار ترامپ اکنون می توانست در غزه کارساز باشد زیرا - بر خلاف اوکراین - هر دو طرف درگیری از پایان دادن به جنگ سود بیشتری می برند. از زمانی که نتانیاهو در ماه اوت همان پیشنهاد را تا حد زیادی خراب کرد، ارتش دفاعی اسرائیل نسبتاً دستاورد کمی به جز کشتن یحیی سنوار، رهبر حماس، که به سرعت جایگزین شد، داشته است. جنگ حتی پس از آن، با هزینه های نامتناسب برای فلسطینی ها و همچنین گروگان ها، نیروهای اسرائیلی و اقتصاد آن ادامه یافت.
نتانیاهو این ادعای خود را که بهترین راه برای آزاد کردن گروگان‌های باقیمانده، ادامه جنگ تا نابودی حماس است، تا سرحد نابودی آزمود. این هرگز به هیچ وجه باورپذیر نبود، اما اکنون معاوضه بین ادامه جنگ و از دست دادن جان گروگان ها فراتر از شک منطقی ثابت شده است. از 251 نفر اصلی که در سال 2023 دستگیر شدند، حدود 98 نفر در غزه باقی مانده اند که تصور می شود حدود نیمی از آنها زنده باشند. تنها یک خروج کامل اسرائیل می تواند همه آنها را خارج کند.
ورشکستگی استراتژی نظامی صرف اسرائیل برای غزه نیز با گذشت زمان غیرقابل انکار شده است. پیش‌بینی منتقدان مبنی بر اینکه حماس می‌تواند جنگ را به یک بازی فرسایشی تبدیل کند، حتی با وجود اینکه به عنوان یک نیروی جنگی به شدت تنزل یافته است، درست از آب درآمد. ارتش دفاعی اسرائیل به بخش شمالی نوار غزه که در ابتدای جنگ پاکسازی کرده بود، رانده شد، زیرا حماس از رویارویی مستقیم به کار گذاشتن تله های انفجاری و کمین تغییر موضع داد.
در پنج ماه پس از رد آتش‌بس توسط نتانیاهو در ماه اوت بر سر کنترل نوار 100 متری زمین در داخل مرز غزه با مصر، موسوم به گذرگاه فیلادلفی، ارتش دفاعی اسرائیل می‌گوید 151 سرباز خود را از دست داده است. وزارت بهداشت غزه که توسط حماس اداره می شود، تخمین می زند که 6700 فلسطینی، از جمله تعداد نامشخصی از جنگجویان حماس، در همان دوره جان خود را از دست داده اند.
اما شاید مهمتر برای محاسبات نتانیاهو این باشد که او در این میان روایت‌های جدیدی از موفقیت نظامی - در لبنان، سوریه و علیه ایران - به دست آورده است تا به مقابله با هرگونه سرزنش در مورد غزه و شکست‌های سیاست و اطلاعاتی 7 اکتبر کمک کند.
توافق روز چهارشنبه یک روند مرحله‌ای را آغاز می‌کند و تنها اولین گام به سوی صلح است. گزارش ها حاکی از آن است که مذاکره بر سر پایان کامل جنگ به مرحله دوم موکول شده است که ممکن است از هم بپاشد. تنها در آن زمان است که دولت اسرائیل باید با انتخاب سخت بین اشغال نامحدود و دادن امتیازات سیاسی روبرو شود، امتیازاتی که کشورهای حوزه خلیج فارس به وضوح اعلام کرده اند اگر قرار است به ثبات غزه کمک کنند یا عادی سازی روابط با اسرائیل را از سر بگیرند، به آن نیاز خواهند داشت.
همانطور که بلینکن در سخنرانی خود گفت، چنین معامله بزرگی تنها در صورتی می تواند کارساز باشد که نتانیاهو خواسته های شرکای فوق راست کابینه خود را نادیده بگیرد، زیرا الزامات تعیین شده توسط عربستان سعودی و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس برای پایان دادن به جنگ، مشارکت تشکیلات خودگردان فلسطین در اداره غزه و تعهد معتبر اسرائیل به ایجاد یک کشور فلسطینی در آینده است.
رسیدن به توافق بر سر همه این موارد از دولت فعلی اسرائیل همچنان کار دشواری است. همانطور که قبلاً نوشته‌ام، ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود با خاورمیانه‌ای بسیار متفاوت روبرو است که در آن اولویت‌های اسرائیل و همسایگان عرب آن همسو نیستند. اگر او بتواند در تبدیل آتش بس به یک توافق دائمی، در حالی که روند ادغام اسرائیل در ساختارهای منطقه ای امنیت، انرژی و تجارت را که در اولین دوره ریاست جمهوری خود آغاز کرد، تکمیل کند، شایسته جایزه صلحی خواهد بود که به وضوح می خواهد.
بیشتر از بلومبرگ اپینیون:
- اگر ترامپ مانند پوتین حکومت کند چه می شود؟: مارک چمپیون
- صحبت های نامناسب ترامپ بدترین سیاست های جهانی را احیا می کند: آندریاس کلوت
- بریتانیا می تواند جایگاه خود را در آمریکای ترامپ پیدا کند: محمد ا. العریان
آیا به بلومبرگ اپینیون بیشتری نیاز دارید؟ OPIN<GO>. یا می توانید در خبرنامه روزانه ما مشترک شوید.