چهارشنبه «روز آزادسازی» در ایالات متحده بود، زیرا پرزیدنت ترامپ به باغ رز کاخ سفید رفت تا تعرفههایی را علیه متحدان و رقبای ایالات متحده اعلام کند. طبق معمول، معاملهگران سهام را در بازارهای سراسر جهان فروختند و اقتصاددانان هشدار دادند که تورم بالاتر از آنچه چند ماه پیش پیشبینی میشد خواهد بود. احتمال وقوع رکود اقتصادی افزایش یافته است.
قابل درک است که فردی نگران اقلیم، بیم داشته باشد که مشکلات اقتصادی نیروی دیگری باشد که اقدامات اقلیمی را کند میکند. در واقع، اجتنابناپذیر است که این لحظه پرآشوب برای بازارها، مدیران اجرایی را وادار کند تا نگاه خود را بر متوقف کردن خونریزی مالی متمرکز کنند. اما این بدان معنا نیست که کسبوکارها برنامههای اقلیمی خود را از اولویت خارج کرده یا لغو خواهند کرد.
طی چند سال گذشته، بسیاری از شرکتها تعهدات زیستمحیطی خود را از سرمایهگذاریهای بلندمدت یا طرحهای بازاریابی به تلاشهای با انگیزه مالی و بازده کوتاهمدت تبدیل کردهاند. اضطراب اقتصادی پیش رو یک آزمون حیاتی را ایجاد میکند. آیا درک فرصت مالی پایداری به حدی افزایش یافته است که شرکتها به کارهای اقلیمی خود تکیه کنند، یا مدیران اجرایی به این فکر خواهند افتاد که برنامههای اقلیمی بیش از حد گران هستند؟
اولین کاری که کسبوکارها طبق اصول در پاسخ به عدم قطعیت اقتصادی انجام میدهند، محافظت از ترازنامه خود برای نگهداری هرچه بیشتر پول نقد برای روز مبادا است.
زمانی بود که ممکن بود به نظر برسد برنامههای اقلیمی موارد آسانی برای کاهش هزینهها هستند، اما امروزه وضعیت اینگونه نیست. در سالهای پس از همهگیری کووید-۱۹، شرکتها به طور بسیار علنی بر اقداماتی با هدف رسیدگی به تغییرات اقلیمی تأکید کردند و سرمایهگذاران منابع مالی را به صندوقهای به اصطلاح ESG (مخفف محیطزیست، اجتماع و حکمرانی) سرازیر کردند. همانطور که دوران نرخ بهره صفر، سرمایهگذاریهای جسورانه و اغلب بیمعنی را تقویت کرد، تریلیونها دلار ESG نیز شرکتها را به سمت تعهدات زیستمحیطی تهاجمی سوق داد که در برخی موارد، از واقعیت مالی جدا بود.
چند سال اخیر شرکتها را مجبور کرده است که جدیتر شوند. برخی پس از بررسی دقیق دریافتهاند که در واقع نمیتوانند به اهداف خود برسند و این امر منجر به عقبنشینی آنها شده است. برخی دیگر با درک اینکه برنامههای پایداری میتوانند به سودآوری کمک کنند، تلاش خود را دوچندان کردهاند. هر شرکت و هر بخش متفاوت است، اما بارزترین ارزش ابتکارات پایداری در لحظه عدم قطعیت اقتصادی، بهرهوری است. به بیان ساده: بهرهوری هزینهها - و انتشار گازهای گلخانهای - را کاهش میدهد.
توصیه کلاسیک دیگر به کسبوکارها در زمان رکود این است که شرکتهایی که در موقعیت خوبی قرار دارند باید به دنبال فرصتهایی برای سرمایهگذاری استراتژیک باشند. مطالعات متعدد نشان دادهاند که سرمایهگذاری استراتژیک در دوران رکود - در حالی که برخی رقبا بیرویه در حال کاهش هزینهها هستند - شرکتها را برای عملکرد بهتر در زمان عادی شدن شرایط اقتصادی آماده میکند. برای شرکتهای آیندهنگر، اقلیم و پایداری حوزهای آماده برای سرمایهگذاری استراتژیک است. شرکتها به طور فزایندهای با هزینههای واقعی تغییرات اقلیمی روبرو هستند - از تأسیساتی که تحت تأثیر آبوهوای شدید قرار میگیرند تا اختلالات زنجیره تأمین - که باید به آنها رسیدگی شود. و در حالی که فشارهای نظارتی در ایالات متحده کاهش یافته است، قوانین اقلیمی در بسیاری از مناطق کلیدی در سراسر جهان همچنان قابل توجه و رو به رشد هستند، به این معنی که شرکتهای چندملیتی هنوز باید به پایداری توجه کنند.
اگر همه اینها کمی بیش از حد خوشبینانه به نظر میرسد، ارزش دارد به آنچه در دو رکود اقتصادی گذشته رخ داد نگاه کنیم. در سال ۲۰۱۱، در حالی که اقتصاد جهانی هنوز در حال بهبودی از رکود بزرگ بود، یک مقاله پراستناد از محققان دانشکده بازرگانی هاروارد نشان داد که شرکتهای با «پایداری بالا» از نظر مالی نسبت به همتایان خود با «پایداری پایین» در ۲۰ سال گذشته، از جمله رکود اخیر، عملکرد بهتری داشتهاند. سپس در سال ۲۰۲۰، با بهبودی جهان از رکود ناشی از کووید، تریلیونها دلار به صندوقهایی سرازیر شد که ادعا میکردند ESG را در اولویت قرار میدهند.
البته، یک فیل در اتاق وجود دارد که شرایط را در این مورد کمی متفاوت میکند: عدم قطعیت اقتصادی امروز کاملاً نتیجه سیاست ایالات متحده است. در این ستون، من عمداً از تلاش برای تجزیه و تحلیل تأثیرات خاص رژیم تعرفهای ترامپ اجتناب کردم. اگرچه تحلیلهای اولیه خوبی در حال حاضر وجود دارد، هنوز برای گفتن دقیق اینکه چگونه مالیاتهای جدید زنجیره تأمین جهانی فناوری پاک را تغییر شکل خواهند داد، خیلی زود است - حتی اگر بدانیم که تغییر شکل اجتنابناپذیر است.
در میان همه اینها، شرکتهایی که راههایی برای سودمند ساختن اقدامات اقلیمی از نظر مالی پیدا میکنند، ممکن است نه تنها این طوفان را پشت سر بگذارند، بلکه در موقعیتی برای موفقیت بلندمدت در جهانی قرار گیرند که هم تأثیرات اقلیمی و هم راهحلهای اقلیمی همچنان بازارها را تغییر شکل میدهند.