دولت ترامپ وعدههای انتخاباتی خود برای هدف قرار دادن دانشگاهها را به اقدامی ویرانگر تبدیل کرده و صدها میلیون دلار بودجه فدرال را از دانشگاه کلمبیا و دانشگاه پنسیلوانیا قطع کرده است.
روز دوشنبه، دولت ترامپ به سراغ هاروارد، ثروتمندترین دانشگاه جهان رفت و اعلام کرد که حدود ۹ میلیارد دلار قرارداد و کمکهای مالی چند ساله را بررسی خواهد کرد. دولت، این دانشگاه را به عدم حمایت از دانشجویان یهودی و ترویج «ایدئولوژیهای تفرقهافکنانه به جای تحقیق آزاد» متهم کرد.
هاروارد برای این اتفاق آماده شده بود. در ماههای اخیر، با احتیاط حرکت کرده، به دنبال سازش بود و به گفته منتقدان، آزادی بیان را سرکوب میکرد. این رویکرد، برخی را که نگران بودند هاروارد در لحظه خیزش اقتدارگرایی تسلیم میشود، خشمگین کرد.
اگرچه هنوز مشخص نیست که دانشگاه واقعاً چه مقدار بودجه از دست خواهد داد، اما اقدام روز دوشنبه نشان میدهد که رویکرد مصالحهجویانه هنوز منتقدانش را دفع نکرده است.
در روزهای منتهی به اعلامیه دولت ترامپ، اعضای هیئت علمی از دانشگاه خواستند تا با قدرت بیشتری از خود و به طور کلی آموزش عالی دفاع کند. در نامهای، بیش از ۷۰۰ عضو هیئت علمی از هاروارد خواستند تا «یک مخالفت هماهنگ در برابر این حملات ضد دموکراتیک سازماندهی کند.»
استیون لویتسکی، استاد علوم سیاسی هاروارد که این نامه را منتشر کرد، گفت: «هرچقدر هم که ضربه دولت به ما آسیب برساند، هاروارد ظرفیت تحمل این ضربه را دارد.»
اما پول زیادی میتواند در معرض خطر باشد و مخاطرات در هاروارد بر دوراهی طاقتفرسایی تأکید میکند که دانشگاههای پیشرو و نهادهای مدنی، از شرکتهای حقوقی گرفته تا سازمانهای غیرانتفاعی، با آن روبرو هستند: آیا باید برای محافظت از خود تلاش کنند، همانطور که به نظر میرسد بسیاری انجام میدهند، یا بر اصول خود بایستند؟
دکتر لویتسکی که رژیمهای اقتدارگرا را مطالعه میکند، گفت: «این واکنش هر کس برای خودش، در شرف از دست دادن دموکراسی ماست.»
با نزدیک شدن به مراسم تحلیف پرزیدنت ترامپ، هاروارد شرکت لابیگری «بالارد پارتنرز» (Ballard Partners) را که روابط عمیقی با آقای ترامپ دارد، استخدام کرد. در اولین روز کامل ریاست جمهوری ترامپ، دانشگاه اعلام کرد که تعریف بسیار بحثبرانگیزی از یهودستیزی را اتخاذ میکند - که برخی انتقادات از اسرائیل، مانند نژادپرستانه خواندن موجودیت آن را یهودستیزانه میداند - اقدامی که توسط دولت جدید تشویق شد اما مورد انتقاد شدید طرفداران آزادی بیان قرار گرفت.
رایان انوس، استاد علوم سیاسی هاروارد، گفت که با ادامه فصل بهار، اقدامات طرفداران فلسطین باعث ارسال پیامهایی در سراسر دانشگاه شد، حتی زمانی که هاروارد هنگام بازدید یک نخستوزیر سابق اسرائیل که درباره دادن پیجر به دانشجویان معترض شوخی کرد، سکوت اختیار کرد. (این اظهار نظر ظاهراً اشارهای به پیجرهای انفجاری بود که اسرائیل پاییز گذشته برای هدف قرار دادن حزبالله استفاده کرد.)
تحت فشار، هاروارد اخیراً همکاری با یک دانشگاه فلسطینی را به حالت تعلیق درآورد و در عین حال موافقت کرد که همکاری جدیدی را با یک دانشگاه اسرائیلی آغاز کند.
سپس هفته گذشته، به گفته اعضای هیئت علمی، دو تن از رهبران مرکز مطالعات خاورمیانه هاروارد پس از شکایت یک گروه فارغالتحصیلان یهودی درباره برنامهها، از سمت خود برکنار شدند. از نظر برخی از اعضای هیئت علمی، این اقدام شواهد بیشتری بود مبنی بر اینکه هاروارد در لحظه خیزش اقتدارگرایی در حال تسلیم شدن است.
دکتر انوس گفت: «کاملاً شفاف است که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. هاروارد در تلاش است تا موضعی اتخاذ کند که منتقدانش را آرام کند.»
بسیاری میگویند اقدامات هاروارد با توجه به پول در معرض خطر، منطقی است. و از نظر بسیاری در جناح راست و حتی برخی در جناح چپ، اقدامات اخیر هاروارد یک اصلاح است.
هاروارد اغلب توسط محافظهکارانی مورد انتقاد قرار گرفته است که میگویند سیاستهای چپگرایانه در دانشگاه نفوذ کرده و شنیده شدن دیدگاههای متفاوت را دشوار میکند. سالهاست که این دانشگاه به هدفی برای محافظهکارانی تبدیل شده است که میگویند تلاشها برای فراگیرتر کردن آموزش عالی برای اقلیتهای نژادی بیش از حد بوده است. به عنوان مثال، هاروارد، همراه با دانشگاه کارولینای شمالی، درگیر پروندهای در دیوان عالی کشور بر سر در نظر گرفتن نژاد در پذیرش شد. در نهایت در دادگاه متمایل به محافظهکاران شکست خورد و منجر به ممنوعیت ملی پذیرش با توجه به نژاد شد.
سال گذشته، در بحبوحه فشارها، بزرگترین بخش هاروارد به الزامی پایان داد که بر اساس آن داوطلبان شغلی باید بیانیههایی درباره چگونگی کمک به تنوع ارائه میکردند.
همزمان با جنگ غزه که باعث اعتراضات دانشجویی و بحث درباره واکنش دانشگاهها شد، برخی دولت فدرال را تحت فشار قرار دادهاند تا از قدرت و بودجه خود برای تحمیل تغییرات بیشتر استفاده کند.
دیگران، مانند جفری فلایر، رئیس سابق دانشکده پزشکی هاروارد، حمله دولت ترامپ به آموزش عالی را «یک تهدید وجودی» خواندهاند. اما دکتر فلایر گفت که این حمله تا حدی به دلیل عدم توجه جدی آموزش عالی به نگرانیهای مربوط به آزادی بیان محافظهکاران و حتی میانهروهای سیاسی رخ داده است.
او گفت که هاروارد و سایر دانشگاهها رفتاری را نسبت به دانشجویان یهودی تحمل کردهاند که اگر متوجه سایر اقلیتها بود، تحمل نمیکردند و به طور کلی محیط ناسالمی برای بیان دیدگاههای نامتعارف ایجاد کردهاند. دکتر فلایر گفت که هاروارد قبل از روی کار آمدن آقای ترامپ شروع به رسیدگی به برخی از این مسائل کرده بود - برای مثال، فاصله گرفتن از اظهار نظر در مورد مسائل سیاسی.
دکتر فلایر گفت: «ما شروع به حرکت در مسیر درست کرده بودیم. یک تغییر حال و هوا وجود داشت. و یک تغییر آگاهی. و همه اینها دوباره توسط حملات گسترده، بی دلیل و بهانهجویانه دولت ترامپ تغییر کرد.»
تسلیم شدن در برابر فشار فدرال نیز راه حلی نبوده است.
هفته گذشته، رئیس موقت کلمبیا - دومین رهبر آنجا که در یک سال استعفا داد - در بحبوحه فشار شدید داخلی و خارجی بر سر خواستههای دولت ترامپ از دانشگاه، استعفا داد.
دیلن صبا، وکیل «فلسطین لیگال» (Palestine Legal)، خاطرنشان کرد که کلمبیا قبل از روی کار آمدن آقای ترامپ با بسیاری از خواستههای جمهوریخواهان همسو شده بود و موضع تهاجمی ویژهای علیه فعالان طرفدار فلسطین اتخاذ کرده بود، از جمله محکوم کردن علنی پژوهشگران در یک جلسه استماع کنگره. این کار آقای ترامپ را راضی نکرد و حتی فعالیتهای دانشجویی بیشتری را به دنبال داشت.
او گفت: «آنها در جستجوی راهی بیدردسر، در نهایت به درگیری بسیار بزرگتری دامن زدند.»
در بحبوحه سرعت و هرج و مرج حمله آقای ترامپ به آموزش عالی، کالجها هنوز راهی برای پاسخگویی پیدا نکردهاند که مخالفانشان را راضی کند - اگر اصلاً چنین راهی وجود داشته باشد. برخی از اعضای هیئت علمی در این فکر هستند که آیا رویکرد مصالحهجویانه فقط منتقدان را جسورتر نکرده است.
حتی برای دانشگاههایی با موقوفههای قابل توجه، ضربات مالی که دولت وعده داده است میتواند دردناک باشد. موقوفه هاروارد بیش از ۵۰ میلیارد دلار است. دانشگاه جانز هاپکینز، که آن هم موقوفه بزرگی دارد، اخیراً اعلام کرد که به دلیل کاهش بودجه فدرال، بیش از ۲۰۰۰ کارمند را کاهش میدهد.
هاروارد به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد. اوایل بهار امسال، آلن گاربر، رئیس هاروارد، در پیامی به دانشگاه نوشت که اعضای جامعه باید «مطمئن باشند که هاروارد سخت در تلاش است تا از آموزش عالی در پایتخت کشورمان و فراتر از آن دفاع کند.»
هاروارد مدتهاست هدف جمهوریخواهانی بوده است که میخواهند آن را تضعیف کنند. در روزهای پس از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل که منجر به کشته شدن ۱۲۰۰ نفر شد، گروههای دانشجویی بیانیهای منتشر کردند و اسرائیل را مسئول این حمله دانستند. در پاسخ، رئیس وقت هاروارد، کلودین گی، بیانیهای ملایم در محکومیت این حمله منتشر کرد.
در بحبوحه فشارها، او پیام قویتری را دنبال کرد، اما هاروارد یکی از سه کالجی بود که رهبرانشان توسط کنگره در سال ۲۰۲۳ درباره تلاشهایشان برای مبارزه با یهودستیزی مورد سوال قرار گرفتند. یک ماه پس از عملکردی که به طور گسترده مورد انتقاد قرار گرفت، دکتر گی برکنار شد.
اعتراضات، ناآرامیها و شکایتهای مداوم، هاروارد را در کانون توجه عمومی نگه داشته است، اگرچه از بهار گذشته به طور قابل توجهی آرامتر شدهاند. در پاییز، تظاهرکنندگان طرفدار فلسطین یک «تحصن مطالعاتی» خاموش در کتابخانهای برگزار کردند و دانشگاه به طور موقت آنها را از ورود به آن فضا منع کرد.
در شکایتهای سال گذشته، دانشجویان یهودی گفتند که هاروارد اجازه داده است نفرت و تبعیض بدون کنترل باقی بماند و هنوز راه درازی برای رفع مشکلات ریشهای در پیش دارد. آنها هاروارد را به نادیده گرفتن یهودستیزی، با اجازه دادن به شعارهایی مانند «از رودخانه تا دریا» و نمایش فیلم «اسرائیلیسم»، مستندی انتقادی از اسرائیل، متهم کردند.
این زمستان، هاروارد در فهرستی از ۱۰ دانشگاه قرار گرفت که دولت ترامپ توجه ویژهای به آنها داشت.
کنت راث، مدیر سابق دیدهبان حقوق بشر و عضو هیئت علمی هاروارد، که میخواهد هاروارد برای امکان بحث قوی و آزادی آکادمیک بهتر مبارزه کند، گفت: «کوسهها وقتی بوی خون در آب را حس میکنند، دور میزنند.»
اعلامیه روز دوشنبه مشخص نکرد که دانشگاه چه اقدامات دیگری باید انجام دهد تا از نظر دولت فدرال وضعیت مطلوبی داشته باشد.
برخی دانشگاهها در بحبوحه این یورش فدرال صریحتر بودهاند. رئیس دانشکده حقوق جورجتاون اوایل ماه گذشته با قاطعیت به دادستان ارشد واشنگتن، یکی از وفاداران ترامپ، پاسخ داد و گفت که تلاشهای او برای کنترل برنامه درسی دانشگاه خلاف قانون اساسی است. رئیس دانشگاه براون اخیراً نوشت که در صورت لزوم از آزادی آکادمیک خود در دادگاهها دفاع خواهد کرد. و رئیس دانشگاه پرینستون اخیراً حمله به کلمبیا را محکوم کرد و آن را «بزرگترین تهدید برای دانشگاههای آمریکا از زمان ترس سرخ دهه ۱۹۵۰» خواند.
به نظر میرسد دانشگاههای دیگر نیز رویکرد محتاطانهتری اتخاذ میکنند.
ماه گذشته، سیستم دانشگاه کالیفرنیا اعلام کرد که به استفاده از بیانیههای تنوع در استخدام پایان خواهد داد - رویهای که سالها مورد انتقاد محافظهکاران بود. به گفته شان مالوی، استادی که در جلسه حضور داشت، مایکل وی. دریک، رئیس سیستم، به رهبران هیئت علمی گفته بود که نمیخواهد این سیستم «بلندترین میخ» باشد و برجسته شود. سخنگوی سیستم این اظهار نظر را تأیید نکرد اما آن را رد هم نکرد و گفت که این جلسه محرمانه بوده است.
و کالج دارتموث اخیراً مشاور ارشد سابق کمیته ملی جمهوریخواهان را به عنوان معاون و مشاور عمومی خود استخدام کرد تا به «درک و هدایت چشمانداز حقوقی پیرامون آموزش عالی» کمک کند، همانطور که رئیس سیان لیا بیلاک در بیانیهای گفت.
نوآ فلدمن، استاد حقوق هاروارد، گفت با توجه به ماهیت خودسرانه اقدامات آقای ترامپ علیه آموزش عالی و تعداد مشاغل در معرض خطر، منطقی است که هاروارد یا هر دانشگاه دیگری تلاش کند با دولت ترامپ بر سر راهحلی مذاکره کند.
پروفسور فلدمن، که از اقدامات آقای ترامپ انتقاد کرده است، گفت هاروارد با توجه به فضای سیاسی، مسئولانه عمل کرده است.
او گفت: «گاهی اوقات افرادی که مشتاق هستند دانشگاه برخیزد و بیانیههای بزرگی صادر کند، تصور کمی غیرواقعبینانه از تأثیر واقعی آن بیانیهها در دنیای واقعی دارند.»