واشنگتن – دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده روز سه‌شنبه گزارش داد که حکومت ایران با یکی از آسیب‌پذیرترین لحظات خود از زمان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ روبرو است، اما رهبر ایران، آیت‌الله علی خامنه‌ای، هنوز مجوز دستیابی به سلاح هسته‌ای را صادر نکرده است.
گزارش سالانه منتشر شده توسط دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا (ODNI) – که بر سازمان‌های اطلاعاتی جمعی ایالات متحده نظارت دارد – نشان داد که رهبران ایران با مخالفت‌های فزاینده سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در داخل و همچنین فشارهای خارجی مجدد، عمدتاً از سوی دولت ترامپ و اسرائیل، روبرو هستند.
نسخه غیرمحرمانه این گزارش که روز سه‌شنبه منتشر شد، حاکی از آن است که فروپاشی برتری استراتژیک تهران در منطقه، که عمدتاً ناشی از حملات اسرائیل در سال گذشته بوده، احتمالاً فشار بر خامنه‌ای را برای تأیید رسمی ساخت سلاح هسته‌ای افزایش داده و تابوهایی را که مقامات ایرانی را از صحبت علنی درباره این گزینه منع می‌کرد، کاهش داده است.
با این حال، خامنه‌ای هنوز با از سرگیری برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران، که آن را در سال ۲۰۰۳ به حالت تعلیق درآورده بود، موافقت نکرده است.
اهمیت موضوع: نتیجه‌گیری ODNI نسبت به سال‌های گذشته بدون تغییر باقی مانده است، که نشان می‌دهد تهران همچنان از وضعیت آستانه هسته‌ای خود برای گرفتن امتیاز از غرب استفاده می‌کند.
ایران در ماه‌های اخیر حجم ذخایر اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصدی خود را به میزان قابل توجهی افزایش داده و به بیش از ۲۴۰ کیلوگرم رسانده است - مقداری که برای ساخت حداقل شش سلاح هسته‌ای کافی است. با این حال، از غنی‌سازی تا سطوح نزدیک به ۹۰ درصد، که سطح تسلیحاتی محسوب می‌شود و برای ایالات متحده غیرقابل قبول است، خودداری کرده است. آمریکا تهدید کرده است که برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای، اقدام نظامی خواهد کرد.
این پیشرفت باعث نگرانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل متحد شده و مقامات اسرائیلی را که همچنان استدلال می‌کنند پیشرفت‌های تهران ناگزیر به ساخت سلاح هسته‌ای منجر خواهد شد، به وحشت انداخته است. انتظار می‌رود دو مقام ارشد اسرائیلی، تزاخی هانگبی، مشاور امنیت ملی و ران درمر، وزیر امور استراتژیک، این هفته برای گفتگو درباره این موضوع با مقامات کاخ سفید و پنتاگون در واشنگتن باشند.
پیشتر المانیتور گزارش داده بود که هیئت اسرائیلی قصد دارد مشاوران امنیت ملی ترامپ را متقاعد کند تا در صورت شکست تلاش فعلی واشنگتن برای دیپلماسی، با طرح‌هایی برای حملات نظامی ترکیبی به برنامه غنی‌سازی هسته‌ای ایران موافقت کنند.
در اوایل این ماه، ترامپ نامه شدیداللحنی به خامنه‌ای ارسال کرد و هشدار داد که اگر مقامات ایرانی به میز مذاکره بازنگردند، احتمال اقدام نظامی آمریکا در یک بازه زمانی دو ماهه وجود دارد.
مقامات ایرانی علناً مذاکرات مستقیم با ایالات متحده را رد کرده‌اند، اما طبق گزارش روز دوشنبه امواج، اکنون در حال بررسی این موضوع هستند که آیا در مذاکرات غیرمستقیم که احتمالاً به میزبانی امارات متحده عربی برگزار می‌شود، شرکت کنند یا خیر.
جزئیات بیشتر: به موازات آن، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به توسعه برنامه‌های موشک بالستیک و پرتاب فضایی خود ادامه داده است؛ برنامه دوم از دید مقامات نظامی آمریکا پوششی برای توسعه فناوری موشک‌های دوربرد تلقی می‌شود.
ایران بزرگترین زرادخانه موشک‌های بالستیک در خاورمیانه را در اختیار دارد.
ارزیابی سالانه تهدید ODNI نتیجه‌گیری کرد: «توانایی‌های متعارف و غیرمتعارف ایران، علی‌رغم تضعیف نیروهای نیابتی و پدافند هوایی آن در طول درگیری غزه، در آینده قابل پیش‌بینی تهدیدی برای نیروها و شرکای ایالات متحده در منطقه خواهد بود.»
«نیروهای متعارف بزرگ ایران قادر به وارد کردن خسارت قابل توجه به مهاجم، اجرای حملات منطقه‌ای و مختل کردن کشتیرانی، به ویژه عرضه انرژی، از طریق تنگه هرمز هستند.»
این نتیجه‌گیری احتمالاً بر مقامات پنتاگون در حین بررسی گزینه‌های احتمالی در قبال ایران تأثیر خواهد گذاشت.
با این حال، همزمان، مقامات اسرائیلی همتایان آمریکایی خود را تحت فشار قرار داده‌اند که پنجره فرصت برای انجام موفقیت‌آمیز چنین حملاتی در حال محدود شدن است.
حملات دورایستای اسرائیل سال گذشته سامانه‌های راهبردی پدافند هوایی اس-۳۰۰ ساخت روسیه متعلق به ایران را نابود کرد. مقامات غربی که از اطلاعات مطلع شده‌اند، گفته‌اند که جنگ جاری با اوکراین به این معنی است که مسکو تعداد کمی از این سامانه‌های پدافند هوایی پیشرفته را برای جایگزینی در اختیار دارد.
گزارش ODNI نتیجه‌گیری کرد: «چشم‌انداز ایران برای جبران خسارات نیروها و ایجاد یک بازدارندگی معتبر، به ویژه در برابر اقدامات اسرائیل، در کوتاه‌مدت ضعیف است.»
این گزارش خاطرنشان کرد که مسکو در طول سال گذشته به ارائه «حمایت نظامی و فنی برای پیشبرد تسلیحات، اطلاعات و قابلیت‌های سایبری ایران» ادامه داده است.