برای دهه‌ها، فلج ناشی از آسیب‌های نخاعی به عنوان وضعیتی غیرقابل‌برگشت تلقی می‌شد. حتی رابط‌های پیشرفته مغز و رایانه (BCI) مانند آن‌هایی که توسط نورالینک ایلان ماسک توسعه یافته‌اند، فرض را بر این می‌گذارند که اندام‌های فلج‌شده قابل نجات نیستند. اما یک کارآزمایی بالینی پیشگامانه در چین این تصور را به چالش کشیده است.
محققان دانشگاه فودان شانگهای با موفقیت توانسته‌اند چهار بیمار فلج‌شده را قادر سازند تا تنها چند ساعت پس از انجام جراحی کم‌تهاجمی، کنترل پاهای خود را دوباره به دست آورند. این کارآزمایی شامل کاشت تراشه‌های الکترودی در مغز و نخاع بود که مسیرهای ارتباطی ازدست‌رفته ناشی از آسیب را دوباره برقرار می‌کرد.
نتایج شگفت‌آور بودند. در عرض ۲۴ ساعت، بیماران توانستند دوباره پاهای خود را حرکت دهند. در عرض چند هفته، آن‌ها قادر به راه رفتن مستقل بودند. برخی حتی از بازگشت احساسات عصبی گزارش دادند.
بای‌پس عصبی رابط مغزی-نخاعی بر فلج غلبه می‌کند
برخلاف رابط‌های سنتی مغز و رایانه (BCI) که برای کنترل حرکت به رایانه‌های خارجی متکی هستند، رابط مغزی-نخاعی تیم چینی با تحریک مستقیم اعصاب خفته عمل می‌کند. این فرآیند که به عنوان "بازسازی عصبی" شناخته می‌شود، به سیستم عصبی اجازه می‌دهد تا خود را دوباره سیم‌کشی کند و به طور بالقوه نیاز به دستگاه‌های کمکی مادام‌العمر را از بین ببرد.
محقق ارشد، جیا فومین، از مؤسسه تحقیقات علوم و فناوری هوش مصنوعی دانشگاه فودان، اهمیت این دستاورد را توضیح داد:
جیا گفت: «در گذشته، همه با تجهیزات پزشکی پیشرفته از خارج آشنا بودند، اما اکنون وارد قلمرو ناشناخته شده‌ایم و به اولین نسل جدید از راهکارهای اصلی سیستم رابط مغزی-نخاعی در جهان دست یافته‌ایم.»
این روش شامل کاشت دو تراشه الکترودی کوچک - هر کدام به قطر حدود ۱ میلی‌متر - در قشر حرکتی مغز است. این تراشه‌های مغزی-نخاعی سیگنال‌های عصبی را جمع‌آوری و رمزگشایی می‌کنند و سپس تحریک الکتریکی دقیقی را به ریشه‌های عصبی نخاعی ارسال می‌کنند و یک پیوند ارتباطی مستقیم بین مغز و عضلات فلج‌شده ایجاد می‌کنند.
اولین داوطلب، یک مرد ۳۴ ساله که پس از سقوط دچار پاراپلژی (فلج پایین‌تنه) شده بود، در ۸ ژانویه تحت عمل جراحی قرار گرفت. در عرض ۲۴ ساعت، او می‌توانست هر دو پای خود را بلند کند. تا روز چهاردهم، او از روی موانع رد می‌شد و با یک قاب ایستاده بیش از ۱۶ فوت (پنج متر) راه می‌رفت. سه بیمار دیگر در فوریه و مارس تحت عمل جراحی قرار گرفتند که همگی طی چند هفته بهبودی قابل توجهی نشان دادند.
بهبودی سریع‌تر در مقایسه با تحقیقات قبلی
تحقیقات قبلی در مورد بازسازی عصبی، از جمله مطالعات در سوئیس، اثرات مشابهی را نشان داد، اما فقط پس از شش ماه. رویکرد چینی این جدول زمانی را به شدت به تنها دو هفته کاهش داده است که نشان‌دهنده روشی کارآمدتر با حداقل آسیب جراحی است.
ویزیت پیگیری اولین بیمار در اواخر فوریه، مدرک بیشتری از اثربخشی این روش ارائه داد.
بیمار گزارش داد: «پاهایم احساس گرما و تعریق می‌کنند و یک حس سوزن سوزن شدن وجود دارد. وقتی می‌ایستم، انقباض عضلات پاهایم را احساس می‌کنم.» او همچنین احساساتی را که نشان می‌داد چه زمانی نیاز به استفاده از توالت دارد، دوباره به دست آورد که نشان‌دهنده ترمیم عمیق‌تر عصب است.
تمام دستگاه‌های پزشکی مورد استفاده در این جراحی‌ها در چین توسعه یافته‌اند که نشان‌دهنده گامی مهم در پیشرفت این کشور در فناوری عصبی است. با وجود ۳.۷۴ میلیون بیمار آسیب نخاعی در چین و ۹۰,۰۰۰ مورد جدید سالانه، تأثیر این فناوری می‌تواند بسیار زیاد باشد.
جیا گفت: «اگر یک رابط نخاعی را بکاریم و آن را با سه تا پنج سال آموزش توانبخشی ترکیب کنیم، اعصاب بیمار می‌توانند دوباره به هم متصل شده و تغییر شکل دهند. در نهایت، ممکن است بیماران را از وابستگی به دستگاه رها کنیم.»
بر اساس شاخص نیچر ۲۰۲۴، ایالات متحده همچنان رهبر جهانی در تحقیقات علوم بهداشتی است و چین در رتبه دوم قرار دارد. با این حال، با ادامه پیشرفت‌هایی مانند این، این شکاف به سرعت در حال باریک شدن است.