قرار بود این یک مهمانی برای رونمایی از عربستان سعودی جدید باشد.
ویل اسمیت، تام بردی و دیگر چهره‌های مشهور در یک جزیره شنی در دریای سرخ که مملو از هتل‌های مجلل بود، گرد هم آمدند. قایق‌های تفریحی بزرگ در نزدیکی شناور بودند، در حالی که آلیشا کیز برای مدیران تجاری که از لندن و نیویورک پرواز کرده بودند، می‌نواخت. نورافکن‌ها در آسمان شب می‌درخشیدند.
رویداد اکتبر، افتتاحیه مجلل اولین بخش از نئوم، یک کلان‌شهر برنامه‌ریزی‌شده با فناوری پیشرفته و معماری روان‌گردان بود، که سنگ بنای طرح این کشور برای تغییر اقتصاد خود از نفت است.
حقیقت این پروژه کمتر پر زرق و برق بود.
این توسعه نسبتاً ساده و کم‌ارتفاع، که به نام سینداله شناخته می‌شود، بیش از سه سال تاخیر داشت و قرار بود نزدیک به ۴ میلیارد دلار هزینه داشته باشد، یعنی سه برابر بودجه اولیه آن. هتل‌ها ناتمام بودند، بادهای شدید کشتی‌ها و گلف را مختل کردند و بیشتر سایت هنوز در حال ساخت بود.
ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، طراح اصلی نئوم، به طور غیرمنتظره‌ای حضور نداشت. اسناد هیئت مدیره نئوم می‌گویند این مهمانی حداقل ۴۵ میلیون دلار هزینه داشته است. بسیاری از کارکنان نئوم، عدم حضور او را نشانه نارضایتی دانستند.
چند هفته بعد، رئیس شش ساله نئوم، یکی از افراد مورد علاقه ولیعهد سابق، پروژه را ترک کرد و گروه جدیدی از مدیران برای تغییر نئوم منصوب شدند.
پس از صرف بیش از ۵۰ میلیارد دلار، رویاهای علمی-تخیلی ولیعهد – یک پیست اسکی در کوهستان خشک، یک منطقه تجاری شناور، و لاین، یک جفت آسمان‌خراش به ارتفاع ساختمان امپایر استیت به طول ۱۷۰ کیلومتر (۱۰۶ مایل) که مرکز نئوم است – با واقعیت برخورد کرده‌اند.
هزینه‌ها افزایش یافته، تاخیرها فراگیر هستند و تصمیم سال گذشته برای کاهش فاز اول نئوم، این شهر صحرایی را از جمعیت انبوه مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک مرکز تجاری مدرن، محروم می‌کند.
پشت مشکلات نئوم: رقصی از توهم متقابل که در آن ولیعهد برای برنامه‌های خیالی پافشاری می‌کرد – و مدیران او را از دامنه کامل چالش‌ها و هزینه‌ها محافظت می‌کردند، به گفته کارمندان سابق و یک حسابرسی داخلی بیش از ۱۰۰ صفحه‌ای از پروژه که به اعضای هیئت مدیره نئوم در بهار گذشته ارائه شد و توسط وال استریت ژورنال بررسی شد.
گزارش حسابرسی، با برچسب "پیش‌نویس نهایی"، نشان داد که مدیران، گاهی اوقات با کمک مشاوران دیرینه پروژه، مکنزی اند کو، مفروضات غیرواقع‌بینانه خوش‌بینانه‌ای را در طرح تجاری نئوم وارد کردند تا افزایش برآورد هزینه‌ها را توجیه کنند. حسابرسی "شواهدی از دستکاری عمدی" امور مالی توسط "برخی از اعضای مدیریت" را یافت.
در نشانه‌ای از جاه‌طلبی‌های عظیم این پروژه، یک پیش‌نویس ارائه هیئت مدیره از تابستان گذشته، هزینه‌های سرمایه‌ای مورد نیاز برای ساخت نئوم تا "وضعیت نهایی" آن تا سال ۲۰۸۰ را ۸.۸ تریلیون دلار – بیش از ۲۵ برابر بودجه سالانه عربستان – و ۳۷۰ میلیارد دلار برای فاز اول آن تا سال ۲۰۳۵ تعیین کرد. دولت عربستان بخش عمده‌ای از هزینه‌های اولیه نئوم را تامین می‌کند، اگرچه مقامات امیدوارند که سرمایه‌گذاران خصوصی در نهایت این بار را به اشتراک بگذارند.
سخنگوی نئوم گفت که ژورنال ارقام را "به‌طور نادرست تفسیر" و تحریف می‌کند. او از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرد.
او گفت نئوم "از تعالی، حرفه‌ای بودن، تنوع و رفتار اخلاقی حمایت می‌کند" و سیاست‌هایی دارد که کارکنان را ملزم به حفظ این ارزش‌ها می‌کند. او افزود که "اولویت‌های پروژه دست‌نخورده باقی مانده و پروژه در مسیر خود باقی مانده و پیشرفت ملموسی را نشان می‌دهد" و افزود که تنظیمات زمان‌بندی و هزینه، رویه‌ای معمول برای پروژه‌های بزرگ است.
دولت عربستان به سوالات مربوط به نئوم یا مشارکت ولیعهد در این پروژه پاسخی نداد.
سخنگوی مکنزی گفت که این شرکت "پیروی از قوانینی که بر تجارت بین‌المللی حاکم است" را تضمین می‌کند. او گفت هرگونه ادعایی مبنی بر اینکه "در دستکاری گزارشگری مالی دخیل بوده است، نادرست است."
مقامات سعودی شروع به اشاره به نئوم به عنوان یک سرمایه‌گذاری نسلی کرده‌اند که در دهه‌های آینده به ثمر خواهد نشست – و توصیفاتی را که آن را به عنوان یک موتور اقتصادی از سال ۲۰۳۰ معرفی می‌کرد، حذف کردند. این کشور مدت‌هاست که گفته است طرح اقتصادی‌اش، چشم‌انداز ۲۰۳۰، مملو از اهداف بسیار بلندپروازانه است. مقامات گفته‌اند که حتی دستیابی به بخشی از آن یک موفقیت خواهد بود.
سایر بخش‌های طرح اقتصادی ولیعهد، کشور را متحول کرده است. میلیون‌ها زن به نیروی کار پیوسته‌اند. به گفته صندوق بین‌المللی پول، بخش خصوصی رشد کرده و تقریباً نیمی از تولید ناخالص داخلی عربستان را تشکیل می‌دهد و ابرپروژه‌های کوچک‌تر در ریاض پیشرفت سریع‌تر و محسوس‌تری داشته‌اند.
با این حال، نئوم قرار بود لنگرگاه باشد. این مفهوم که در سال ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد، ساختن یک مرکز بین‌المللی از ابتدا با محدودیت‌های اجتماعی و قانونی کمتر نسبت به بقیه عربستان سعودی بود.
ولیعهد این پروژه را با اهرام مصر مقایسه کرد. او گفت که این پروژه نشان‌دهنده یک "انقلاب تمدنی" خواهد بود و تا سال ۲۰۴۵، ۹ میلیون نفر را در خود جای خواهد داد.
ولیعهد ریاست هیئت مدیره نئوم و هیئت‌های فرعی تمام پروژه‌های درون آن را بر عهده دارد و تایید او اغلب برای انتخاب‌های معماری مورد نیاز است. برخی از کارمندان سابق گفتند که ولیعهد، که از طرفداران بازی‌های ویدیویی و فیلم‌های علمی-تخیلی است، ایده معماری "گرانش صفر" را که به نظر می‌رسد فیزیک را به چالش می‌کشد، پیش برد.
یک ویژگی شناخته‌شده به نام لوستر – اساساً یک ساختمان شیشه‌ای خالی با بیش از ۳۰ طبقه ارتفاع – قرار است به صورت وارونه از یک پل فولادی غول‌پیکر در لاین آویزان شود. برخی از کارمندان سابق گفتند که این بنا توسط الیویه پرون، طراح فیلم مارول، طراحی شده است، زیرا کارکنان می‌دانستند که شاهزاده فیلم‌های او را دوست دارد.
مدیران نئوم برنامه‌ریزی کردند که ۱۶ کیلومتر (۱۰ مایل) از لاین را تا سال ۲۰۳۰ بسازند. این به معنای ساخت معادل تمام ساختمان‌های اداری در مرکز منهتن، سه بار در یک دهه بود. این امر به بخش‌های قابل توجهی از فولاد و شیشه پنجره موجود در جهان نیاز دارد.
هزینه‌ها یک چالش خواهد بود. سایت ساخت و ساز دورافتاده عملاً هیچ نیروی کار، بندر بزرگ، جاده‌های کم و برق کافی نداشت. این طرح شامل یک پارک تفریحی بود که در ارتفاع ۳۰۵ متری (۱۰۰۰ فوتی) ساخته شده بود و سالن‌های تئاتر بین برج‌های موازی معلق بودند.
برخی از کارمندان سابق گفتند که آنها اعداد را روی کاغذ درست کردند و گفتند که لاین به ازای هر فوت مربع، کمتر از آسمان‌خراش‌های بلند ریاض هزینه خواهد داشت. برنامه‌ریزان فرض کردند که صرفه‌جویی در مقیاس، قیمت‌ها را کاهش می‌دهد.
مدیران و مدیران سابق نئوم گفتند که آنها به طور معمول پیش‌بینی‌ها را کاملاً غیرواقع‌بینانه می‌دانستند. برخی از امضای اسنادی که به برنامه‌ها و اهداف تهاجمی گواهی می‌دادند، خودداری کردند. برنامه‌ها بدون توجه به این موضوع پیش رفتند.
تام مین، معمار اصلی لاین از شرکت مورفوسیس مستقر در لس‌آنجلس، می‌خواست نگرانی‌های خود را در مورد هزینه‌های بالای لاین به ولیعهد ابراز کند. به گفته یکی از کارمندان سابق، مدیران نئوم درخواست‌های او را رد کردند.
پیشنهادات پیمانکاران برای کارهای اولیه بالا بود. به گفته حسابرسی داخلی و برخی از کارمندان سابق، یکی از راه‌هایی که مدیران هزینه‌های فزاینده را پنهان می‌کردند، افزایش مفروضات سود بود.
ولیعهد، نئوم را تشویق کرد تا از یک معیار سرمایه‌گذاری رایج به نام نرخ بازده داخلی استفاده کند، که اساساً درصدی از سرمایه‌گذاری است که به صورت سود سالانه بازمی‌گردد. اگر ساخت یک هتل ۱ میلیون دلار هزینه داشته باشد و یک سال بعد ۱.۱ میلیون دلار ارزش داشته باشد، نرخ بازده داخلی آن ۱۰ درصد خواهد بود.
در تروجنا، پیست اسکی برنامه‌ریزی‌شده، بررسی پاییز ۲۰۲۳ نشان داد که هزینه‌ها بیش از ۱۰ میلیارد دلار افزایش یافته است، طبق یک ارائه داخلی که توسط ژورنال بررسی شد. این امر باعث شد که نرخ بازده داخلی به ۷ درصد کاهش یابد، که کمتر از هدف پروژه در حدود ۹ درصد است.
برای پوشش این شکاف، برآورد نرخ در یک سایت "گلمپینگ خلاقانه" از ۲۱۶ دلار به ۷۰۴ دلار در شب افزایش یافت. یک اتاق "هتل بوتیک کوهنوردی" از ۴۸۹ دلار به ۱۸۶۶ دلار در شب افزایش یافت. این تغییرات به افزایش نرخ بازده داخلی به ۹.۳ درصد کمک کرد.
حسابرسی گفت که آنتونی ویوز، که بر چشم‌انداز گسترده نئوم نظارت داشت و سپس سینداله را اداره می‌کرد، هزینه‌های فزاینده را با مفروضات بالاتر در مورد درآمد توجیه می‌کرد، نه اینکه آنها را به عنوان هزینه‌های بسیار بالا دوباره ارزیابی کند. او قبل از یک جلسه مهم، در ایمیلی به همکاران و مشاوران مکنزی گفت که "ما نباید به هیچ وجه به طور پیشگیرانه به هزینه اشاره کنیم."
مخالفت نیز سرکوب شد. گزارش حسابرسی داخلی نشان داد که یک مدیر پروژه سینداله "پس از اینکه برآورد هزینه‌ها را به چالش کشید، برکنار شد."
وکیلی برای ویوز گفت که کار در نئوم "با صداقت کامل و با جاه‌طلبی‌ای که پروژه می‌طلبد، علاوه بر وفاداری مطلق به رهبری کشور" انجام شده است.
حسابرسی گفت که مکنزی به ایجاد "مدل‌هایی برای کمک به بهبود محاسبه نرخ بازده داخلی" کمک کرد. به گفته حسابرسی، این شرکت پس از اینکه یک مشاور جداگانه از انجام این کار خودداری کرد، پیش‌بینی‌های مالی برای سینداله را تایید کرد.
حسابرسان توصیه کردند که تحقیقات بیشتری در مورد تضاد منافع احتمالی انجام شود زیرا مکنزی هم در برنامه‌ریزی و هم در تایید پروژه‌ها خدمت می‌کرد.
به گفته افرادی که با هزینه‌ها آشنا هستند، هزینه‌های مکنزی در نئوم در یک سال به بیش از ۱۳۰ میلیون دلار رسیده است.
سخنگوی مکنزی گفت که این شرکت "پروتکل‌های سختگیرانه‌ای برای جلوگیری از تضاد منافع در تعاملات ما دارد." او افزود مکنزی "مسئول گزارشگری مالی یکپارچه سینداله نبود."
سخنگوی نئوم گفت که این سازمان "کنترل‌ها و حاکمیت داخلی خود را، به ویژه در مورد تدارکات و مدیریت اشخاص ثالث، بهبود بخشیده است."
یکی از عوامل کلیدی هزینه‌ها، ارتفاع ۵۰۰ متری (۱۶۴۰ فوتی) لاین بوده است. چالش‌های مهندسی و ساخت و ساز، ساخت برج‌های فوق‌بلند سودآور را در هر مکانی، چه رسد به صحرای دورافتاده، دشوار می‌کند. کارکنان نئوم بارها از مدیران خواستند که ارتفاع را به حدود ۳۰۵ متر (۱۰۰۰ فوت) کاهش دهند تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی شود.
در جلسه هیئت مدیره نئوم در بهار گذشته، صورتجلسه هیئت مدیره نشان می‌دهد که ولیعهد "نامناسب بودن کاهش ارتفاع" برج را "روشن کرد". او گفت که صرفه‌جویی در هزینه‌ها باید در جای دیگری پیدا شود.
یاسر الرمیان، رئیس صندوق ثروت ملی کشور، در عوض پیشنهاد کرد که از "فناوری‌های جدید برای کاهش نیروی کار" استفاده شود.
مقامات بخشی از خط ریلی را که شامل حفر یک تونل ۲۹ کیلومتری (۱۸ مایلی) از میان کوه بود، متوقف کردند. آنها اولین قطعه لاین را که قبلاً از ۱۶ کیلومتر (۱۰ مایل) برنامه‌ریزی‌شده به ۲.۴ کیلومتر (۱.۵ مایل) کاهش یافته بود، به تعویق انداختند. هدف فعلی این است که اولین قطعه ۸۰۰ متری (نیم مایلی) – که در بالای آن یک استادیوم برای میزبانی مسابقات جام جهانی قرار دارد – تا سال ۲۰۳۴ افتتاح شود.
دنیس هیکی، که بر توسعه لاین نظارت دارد، در ژانویه در مجمع جهانی اقتصاد در داووس سوئیس گفت: "ما امیدواریم که در پایان امسال، شروع به عمودی شدن کنیم."
در سینداله، استراحتگاه جزیره‌ای هنوز ناتمام است. افرادی که در این استراحتگاه کار می‌کردند می‌گویند که کارگران رستوران برای گذراندن وقت بدون مهمان برای پذیرایی، کتاب می‌خوانند. زمین گلف و هتل‌ها، چهار ماه پس از مهمانی، هنوز برای عموم باز نیستند.
برای ارتباط با الیوت براون به [email protected] و برای ارتباط با روری جونز به [email protected] ایمیل بزنید.