یک جوک رایج روسی به این صورت است: سرمایه‌داری در یک سال چه کاری انجام داد که کمونیسم نتوانست در 70 سال انجام دهد؟ کاری کرد که کمونیسم خوب به نظر برسد.
تا همین اواخر، در سال 2015، تقریباً 70 درصد از روس‌ها گفتند که فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی یک اتفاق بد بود، و تقریباً 60 درصد گفتند که استالین نقش عمدتاً مثبتی در تاریخ ایفا کرده است. (نظرسنجی‌های اخیر به دلیل سرکوب بیان سیاسی توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، از اعتبار کمتری برخوردار است.) ظاهراً بسیاری از روس‌ها دلتنگ دوران صف‌های نان، آپارتمان‌های مشترک و سرکوب دولتی هستند.
آن‌ها تنها کسانی نیستند که گاهی اوقات نسبت به دوران‌های دشوار، ناخوشایند یا کاملاً بد احساس نوستالژی می‌کنند. برخی از سربازان بازگشته از جنگ، دلتنگ رفاقت و هدفمندی استقرار هستند. همکاران سابق جمع می‌شوند و در مورد رئیس کابوس‌وار که آن‌ها را وحشت‌زده می‌کرد، می‌خندند. برخی از مردم دلتنگ ماه‌های اولیه و وهم‌آور همه‌گیری هستند، زمانی که به نظر می‌رسید زمان متوقف شده بود. به طور دوره‌ای، رسانه‌های اجتماعی با حباب‌هایی از افرادی خاطره‌بازی درباره خیابان‌های خالی سال 2020، فضای شخصی اجباری دولتی، و اجازه انجام هیچ کاری، پر می‌شوند.
نوستالژی برای چیزهای وحشتناک ممکن است پوچ به نظر برسد، اما بسیاری از مردم آن را تجربه می‌کنند، به دلایلی که به نحوه معنا بخشیدن مردم به زندگی خود مربوط می‌شود. به گفته محققانی که در مورد نوستالژی مطالعه می‌کنند، دلیل اصلی این پدیده این است که انسان‌ها برای درک حال خود به خودِ گذشته خود نگاه می‌کنند. تأمل در مورد زمان‌های چالش‌برانگیزی که تحمل کرده‌ایم، به زندگی که در غیر این صورت می‌تواند بی‌هدف دشوار به نظر برسد، اهمیت و روشنگری می‌بخشد. گذشته سخت بود، فکر می‌کنیم، اما ما از آن جان سالم به در بردیم، بنابراین باید ما هم سخت باشیم.
مطمئناً، بخشی از توضیح این است که مردم تمایل دارند گذشته را رمانتیک کنند و آن را رنگین‌تر از آنچه واقعاً بوده است به یاد بیاورند. به لطف چیزی به نام "سوگیری محو شدن عاطفه"، احساسات منفی در مورد یک رویداد بسیار سریع‌تر از احساسات مثبت تبخیر می‌شوند. با گذشت زمان یک تجربه دشوار، شروع به دلتنگ شدن جنبه‌های شادتر آن می‌کنیم و از چالش‌ها چشم‌پوشی می‌کنیم. و به گفته کارشناسان، نوستالژی معمولاً ناشی از احساس نارضایتی از حال است و باعث می‌شود گذشته در مقایسه بهتر به نظر برسد.
بخوانید: چرا مردم برای زندگی در اوایل همه‌گیری نوستالژی دارند؟
اما حتی زمانی که مردم به وضوح سختی‌ها را به یاد می‌آورند، اغلب در گذشته چندان بد به نظر نمی‌رسد. هنگامی که کریستین باتچو، استاد روانشناسی در کالج Le Moyne، شروع به مصاحبه با افراد از نسل‌های مختلف در مورد خاطرات دوران کودکی خود کرد، انتظار داشت کسانی که در دوران جنگ یا رکود بزرگ بزرگ شده‌اند، نسبت به کسانی که در دوران صلح یا رونق بزرگ شده‌اند، نوستالژی کمتری برای جوانی خود احساس کنند. اما این چیزی نبود که او پیدا کرد.
در عوض، مردم تمایل داشتند خاطرات منفی را با راه‌هایی که بر مبارزات خود غلبه می‌کردند، در هم بیامیزند. به عنوان مثال، یک مرد که از رکود بزرگ جان سالم به در برده بود، به باتچو گفت که هرگز در کودکی به اندازه کافی غذا نخورده است. اما بعداً راه‌های هوشمندانه‌ای را که برای یافتن غذا امتحان می‌کرد، به یاد می‌آورد، مانند چیدن میوه از درخت همسایه، یا به یاد می‌آورد که از مدرسه به خانه می‌آمد و از در وارد می‌شد و بوی نان تازه پخته شده مادرش را حس می‌کرد - یک تجمل کوچک که او داشت.
باتچو می‌گوید این نوع خاطره‌بازی می‌تواند دیدگاهی در مورد مشکلات کنونی ایجاد کند و چالش‌های امروزی را "بیشتر قابل غلبه و مقابله با آن‌ها" نشان دهد، و به شما یادآوری می‌کند که قدر داشته‌های خود را بدانید." او به من گفت: "این به ما یادآوری می‌کند که آینده نامشخص است، اما به جای اینکه آن را واقعاً ترسناک احساس کنیم، می‌توانیم آن را واقعاً هیجان‌انگیز در نظر بگیریم."
مطالعات بزرگ و قوی کمی در مورد این موضوع وجود دارد، اما برخی از تحقیقات تجربی نشان داده‌اند که نوستالژی احساس اصالت و حس ارتباط بین خودِ گذشته و حال شما را فراهم می‌کند. به همین دلیل، ما اغلب برای لحظات مهم زندگی خود نوستالژی داریم. اندرو آبِیتا، استاد روانشناسی در دانشگاه راتگرز می‌گوید: «مردم برای چیزهایی نوستالژی دارند که به زندگی آن‌ها معنا می‌بخشد یا به آن‌ها کمک می‌کند احساس مهم بودن کنند.» گاهی اوقات، این رویدادهای معنادار می‌توانند استرس‌زا یا حتی دلخراش باشند. همانطور که روزنامه‌نگار بلاروسی، سوتلانا آلکسیویچ در کتاب خود با عنوان زمان دست دوم می‌نویسد، بسیاری از روس‌هایی که در دوران شوروی بزرگ شده‌اند، با افتخار جنگیدن در جنگ‌ها یا بازسازی شهرهای خود را به یاد می‌آورند. او می‌نویسد: کسانی که این کار را نکردند، "به شدت ناامید شدند که انقلاب و جنگ داخلی همه قبل از زمان ما اتفاق افتاده است." نظرسنجی دیگری نشان داد که چیزی که روس‌ها بیشتر از همه در مورد اتحاد جماهیر شوروی دلتنگ آن بودند، "احساس تعلق به یک قدرت بزرگ" بود.
به گفته کنستانتین سدیکیدس، روانشناس در دانشگاه ساوتهمپتون در بریتانیا، روانشناسان معنا را به عنوان احساسی تعریف می‌کنند که زندگی فرد معنادار، منسجم و هدفمند است. و بسیاری از اوقات، اقدامات ما در طول یک زمان چالش‌برانگیز این تعریف را برآورده می‌کند - آن‌ها معنادار، منسجم و هدفمند هستند. نقاط عطف در زندگی ما معمولاً خوراک نوستالژی را فراهم می‌کنند - و به ندرت بدون درام هستند.
خاطره‌بازی در مورد یک تجربه دشوار به شما یادآوری می‌کند که حداقل شما جان سالم به در بردید و عزیزان شما به کمک شما آمدند. باتچو گفت: «این واقعیت که آن افراد آن کارها را برای شما انجام دادند، یا در کنار شما بودند، به شما اطمینان می‌دهد که شما ارزش خود را دارید.» تحقیقات توسط روانشناس تیم ویلدشوت و همکارانش نشان داد که افرادی که در مورد یک تجربه نوستالژیک نوشتند، در ادامه احساس عزت نفس بالاتری نسبت به یک گروه کنترل داشتند، و همچنین در روابط خود احساس امنیت بیشتری می‌کردند.
بخوانید: نوستالژی سپری در برابر ناراحتی است
خاطرات روابطی که در دوره‌های سختی ایجاد شده‌اند، حتی می‌توانند تجربیات شدید را در یک نور مثبت قرار دهند. سباستین جونگر در کتاب خود با عنوان قبیله توصیف می‌کند که یک راننده تاکسی در سارایوو با افتخار از تجربه خود در طول جنگ اخیر کشورش صحبت می‌کند، زمانی که "او در یک واحد ویژه بود که از خطوط دشمن عبور می‌کرد تا به سایر مناطق تحت محاصره کمک کند." جونگر می‌نویسد، جنگ، اگرچه وحشتناک بود، "یک پیوند اجتماعی ایجاد کرده بود که بسیاری از مردم به شدت دلتنگ آن هستند." "گاهی اوقات فجایع بیشتر از عروسی‌ها یا تعطیلات استوایی به یاد می‌آیند."
نوستالژی به شما می‌گوید که تاریخ شخصی شما فقط ترسناک یا غم‌انگیز نبوده است. این به شما کمک کرده است تا به کسی که هستید تبدیل شوید. شاید به همین دلیل است که زنانی که در طول همه‌گیری با بچه‌ها از خانه کار می‌کردند، احتمالاً آرزوی عدم وجود مراقبت از کودک را ندارند، اما از نیروی کار نیز دوری نمی‌کنند. یا به همین دلیل است که زنانی که اخیراً نوزاد داشته‌اند، اغلب غریبه‌های تصادفی را از یقه‌هایشان می‌گیرند و آن‌ها را با "داستان تولد" خود (که در بسیاری از موارد وحشیانه است) سرگرم می‌کنند. باتچو گفت: این "راهی برای کار کردن از طریق جنبه‌های منفی و در نهایت بیرون آمدن از طرف دیگر است." "در این کار نوعی کاتارسیس وجود دارد."
به یاد آوردن دوران سخت به شما این امکان را می‌دهد که زندگی خود را درک کنید و توانایی‌های خود را در شرایط سخت ارزیابی کنید. ممکن است آرزو نکنید که گذشته برگردد، اما نمی‌خواهید آن را فراموش کنید.