بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر سرسخت اسرائیل، با حمایت ایالات متحده، به تعدادی از کشورها که کشور فلسطین را به رسمیت میشناسند، وعده واکنش داد.
نتانیاهو در جلسه هفتگی دولت در روز یکشنبه گفت که اسرائیل در سازمان ملل و دیگر مجامع بینالمللی «علیه تبلیغات تهمتآمیزی که علیه ما هدفگیری شده است» و همچنین علیه درخواستها برای ایجاد یک کشور فلسطینی که به گفته وی «وجود ما را به خطر میاندازد و پاداشی پوچ برای تروریسم محسوب میشود»، مبارزه خواهد کرد.
وی قول داد که جامعه بینالمللی «در روزهای آتی در این مورد از ما خواهد شنید»، که احتمالا اشارهای به بحثهای داخلی درباره الحاق کرانه باختری اشغالی است. نتانیاهو علناً نگفته است که چه قصدی دارد، اما در یک بیانیه ویدیویی در یکشنبه شب گفت که پاسخ اسرائیل پس از دیدار او با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در هفته آینده اعلام خواهد شد.
بدون حمایت ترامپ، نتانیاهو گزینههای کمی برای واکنش اسرائیل دارد. اما با این حمایت – که نتانیاهو به وضوح نشان میدهد آن را دارد – رهبر اسرائیل احساس میکند که میتواند تقریباً هر کاری را تحت پوشش حمایت دیپلماتیک آمریکا انجام دهد.
نخستوزیر اسرائیل به بخشی از آنچه در پیش خواهد بود اشاره کرد. او گفت که اسرائیل شهرکسازیهای یهودیان در کرانه باختری اشغالی را که طبق قوانین بینالمللی غیرقانونی محسوب میشوند، دو برابر کرده است، «و ما در این مسیر ادامه خواهیم داد.»
برای هفتهها، اسرائیل کشورهای غربی را متهم میکرد که به رسمیت شناختن یک کشور فلسطینی را فقط به دلایل سیاست داخلی انجام میدهند و اصرار داشت که این اقدام نمادین واقعیت میدانی را تغییر نخواهد داد. اما اکنون که این لحظه فرا رسیده است، اسرائیل در حال حمله است.
متحدان راست افراطی نتانیاهو او را تحت فشار قرار دادهاند تا تا آنجا که میتواند پیش برود و خواستار الحاق کامل کرانه باختری یا بخشهای وسیعی از آن شدهاند. بتسلئیل اسموتریچ، وزیر دارایی، گفت که «تنها پاسخ» الحاق کامل کرانه باختری و «حذف ایده پوچ کشور فلسطینی از دستور کار برای همیشه» است. ایتامار بنگویر، وزیر امنیت ملی، گفت که در جلسه بعدی دولت پیشنهاد اعمال حاکمیت را خواهد داد و خواستار انحلال تشکیلات خودگردان فلسطین شد.
این واقعیت که بریتانیا، کانادا و استرالیا از نزدیکترین متحدان اسرائیل محسوب میشوند، تأثیر چندانی در کاهش واکنش خشمگین آنها یا تغییر فراخوانهایشان برای الحاق نداشت.
به جای تغییر مسیر اسرائیل، این به رسمیت شناختنها تنها دولت را در درگیری دیپلماتیک خود با لیست رو به رشدی از کشورهای غربی جسورتر کرد. تنها کشوری که اسرائیل طبق دیدگاه نتانیاهو به آن نیاز دارد، ایالات متحده است و او حمایت علنی دولت ترامپ را به دست آورده است.
اما اگر مسئله کشور فلسطینی گستره حمایت آمریکا از اسرائیل را نشان داده است، محدودیتهای نفوذ آمریکا در جاهای دیگر را نیز نمایان کرده است. هفته گذشته در جریان سفر به اسرائیل، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، گفت که با کشورهایی که قرار بود فلسطین را به رسمیت بشناسند، صحبت کرده تا آنها را متقاعد کند که این اقدام نتیجه معکوس دارد.
او در یک کنفرانس مطبوعاتی در دوشنبه گذشته گفت: «من این را در چندین نوبت به آنها ابراز کردهام.» اما هیچیک از کشورهایی که گفته بودند کشور فلسطین را به رسمیت خواهند شناخت، سیاست خود را تغییر ندادهاند.
هدف از این به رسمیت شناختن دوگانه است: پایان دادن به جنگ در غزه پس از تقریباً دو سال و حمایت از راهحل دو دولتی. اما هر دو این اهداف در بهترین حالت دور از دسترس به نظر میرسند، به ویژه در حالی که اسرائیل جنگ در غزه را تشدید میکند و بیشرمانه شهرکسازیها در کرانه باختری را با هدف از بین بردن ایده یک کشور فلسطینی گسترش میدهد.
آلون پینکاس، سرکنسول سابق اسرائیل، پیشبینی کرد که بعید است نتانیاهو بخشهای بزرگی از کرانه باختری را ضمیمه کند، اگر هم بکند.
پینکاس به سیانان گفت: «حتی اگر او الحاق کند، این یک الحاق نمادین از یک نوار زمین در منطقه C خواهد بود که هیچکس به آن اهمیت نمیدهد»، اشارهای به منطقهای از کرانه باختری که تحت کنترل امنیتی و مدنی اسرائیل قرار دارد.
پینکاس گفت اسرائیل «زمان هشدار کافی» برای آماده شدن برای به رسمیت شناختن یک کشور فلسطینی و بررسی اقداماتی که برای متقاعد کردن کشورها به دنبال گزینههای دیگر برمیداشت، داشت. پینکاس افزود: «شما زمان کافی برای یک کمپین دیپلماتیک، که با تخفیف وضعیت انسانی در غزه تکمیل شود تا حسن نیت نشان دهد، داشتید.» اما اسرائیل در انجام این کار ناکام ماند.
یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، نتانیاهو و کشورهایی که کشور فلسطینی را به رسمیت میشناسند، هر دو را مورد انتقاد شدید قرار داد.
او در ایکس (توییتر سابق) گفت: «همان دولتی که بدترین فاجعه امنیتی تاریخ ما را به بار آورد، اکنون جدیترین بحران دیپلماتیک را نیز برای ما به ارمغان میآورد.»