دادگاه عالی برزیل دستور بازداشت خانگی رئیس‌جمهور سابق، ژائیر بولسونارو، را صادر کرد. این اقدام در مخالفت آشکار با دونالد ترامپ، محدودیت‌ها بر این پوپولیست راست‌گرای افراطی را تشدید می‌کند، در حالی که متحد رئیس‌جمهور آمریکا به اتهام توطئه کودتا در حال محاکمه است.
عالی‌ترین دادگاه کشور، این حکم را دوشنبه شب به این دلیل صادر کرد که بولسونارو، که پیشتر نیز مشمول مقررات منع آمد و شد بود، ممنوعیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی را که ماه گذشته توسط دادگاه وضع شده بود، نقض کرده است.
این حکم پس از آن صادر شد که ترامپ هفته گذشته عوارض تجاری سنگینی را بر بزرگترین اقتصاد آمریکای لاتین اعمال کرد، که در پی درخواست‌های رئیس‌جمهور آمریکا برای پایان دادن به روند قضایی علیه بولسونارو صورت گرفت.
به گفته دادگاه عالی برزیل، این سیاستمدار ضد نظام، روز یکشنبه در یک گردهمایی در ریودوژانیرو، از طریق تلفن پسر قانون‌گذار خود، فلاویو، با حامیانش صحبت کرد و این مکالمه در اینستاگرام منتشر شد.
این اقدام اخیر علیه بولسونارو، که اغلب «ترامپ مناطق گرمسیری» نامیده می‌شود، احتمالا تنش‌ها را در میان بحران روابط بین دو پرجمعیت‌ترین دموکراسی آمریکا افزایش خواهد داد.
این سروان سابق ارتش، ۷۰ ساله، در صورت محکومیت به اتهام توطئه با متحدانش، از جمله پرسنل نظامی، برای باقی ماندن غیرقانونی در قدرت پس از شکست در انتخابات مجدد در سال ۲۰۲۲، با محکومیت حبس ابد مواجه است. بولسونارو هرگونه تخلف را انکار می‌کند.
دادستان‌های برزیل ادعا کردند که این توطئه شامل برنامه‌ریزی برای ترور رئیس‌جمهور لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا و قاضی دادگاه عالی، الکساندر دِ مورائس، بوده است.
ترامپ این محاکمه را «شکار جادوگران سیاسی» نامیده و آن را یکی از دلایل اعمال تعرفه ۵۰ درصدی بر کالاهای برزیلی ذکر کرده است، که یکی از بالاترین تعرفه‌ها در جدیدترین دور اقدامات حمایت‌گرایانه تجاری اوست و قرار است از ۶ اوت به اجرا درآید. وی همچنین به دستورات دادگاه عالی برزیل مبنی بر حذف پست‌ها از شرکت‌های رسانه اجتماعی آمریکا اشاره کرد.
بر خلاف بسیاری از کشورهای دیگری که کاخ سفید ترامپ آنها را با تعرفه هدف قرار داده است، آمریکا با برزیل مازاد تجاری دارد. لولا، رهبر چپ‌گرا، موضع قاطعی علیه همتای خود اتخاذ کرده و تلاش‌ها برای دخالت در قوه قضائیه کشورش را «غیرقابل قبول» خوانده است.
حکم روز دوشنبه توسط دِ مورائس، که ناظر بر محاکمه کودتاست، دستور توقیف تمام تلفن‌های همراه بولسونارو را صادر کرد و اعلام کرد که تنها وکلا و اعضای خانواده می‌توانند با او ملاقات کنند.
قاضی همچنین محدودیت‌های قبلی علیه بولسونارو، از جمله پابند الکترونیکی، را به این دلیل که وی خواستار دخالت آمریکا در پرونده شده بود، تایید کرد.
دِ مورائس شخصیتی منفور برای جنبش راست‌گرای برزیل است و مقامات آمریکایی هفته گذشته تحت قانون مگنیتسکی، به دلیل نقض ادعایی حقوق بشر، تحریم‌های مالی علیه او اعمال کردند.
وزارت خارجه آمریکا در پستی در پلتفرم X در دوشنبه شب، این قاضی را به استفاده از نهادهای برزیل «برای سرکوب مخالفان و تهدید دموکراسی» متهم کرد.
«ایالات متحده دستور دِ مورائس مبنی بر بازداشت خانگی بولسونارو را محکوم می‌کند و تمام کسانی را که در اقدامات تحریم شده کمک و تشویق می‌کنند، مسئول خواهد دانست.»
«بازداشت بدون جرم، بدون مدرک، بدون محاکمه»، این را ادواردو، پسر بولسونارو، که یک قانون‌گذار و در حال حاضر مقیم آمریکا است و برای تحریم‌ها علیه دِ مورائس در واشنگتن لابی کرده است، پست کرد.
دولت ترامپ ماه گذشته روادید چندین قاضی دادگاه عالی برزیل، از جمله دِ مورائس، و اعضای خانواده‌هایشان را لغو کرد.