واشنگتن — دولت ترامپ روز چهارشنبه آنچه را که گستردهترین مجموعه تحریمهای مرتبط با ایران از سال ۲۰۱۸ خوانده شد را اعلام کرد. این تحریمها یک "امپراتوری بزرگ کشتیرانی" را هدف قرار میدهند که در انتقال نفت و فرآوردههای نفتی از ایران و روسیه دخیل است.
وزارت خزانهداری آمریکا مدعی است که محمدحسین شمخانی از طریق شبکهای از نفتکشها، کشتیهای کانتینری و شرکتهای صوری، قادر به کنترل بخش قابل توجهی از صادرات نفت خام ایران است که اغلب به خریدارانی در چین صورت میگیرد.
حسین شمخانی فرزند علی شمخانی است، که مشاور کلیدی رهبر ایران بوده و در سال ۲۰۲۰ توسط ایالات متحده تحریم شده بود. به گفته این وزارتخانه، عواید حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی به نفع خانواده شمخانی و رژیم ایران است.
این شبکه از روشهای مختلفی برای پنهان کردن فعالیتهای خود استفاده میکند، از جمله ایجاد شرکتهای صوری و تغییر منظم کشتیها برای جلوگیری از شناسایی. حسین شمخانی، که وزارت خزانهداری معتقد است از تهران یا امارات متحده عربی فعالیت میکند، از نام مستعار "هوگو هایک" در گذرنامه دومینیکا خود استفاده میکند.
این تحریمها بیش از ۱۱۵ فرد، نهاد و کشتی را در ۱۷ حوزه قضایی مختلف، از جمله امارات متحده عربی، هند، ترکیه، سنگاپور و سوئیس هدف قرار میدهند. مایکل فاکلندر، معاون وزیر خزانهداری، گفت که این تحریمها "فساد عمیق در قلب رژیم ایران" را برجسته میکند.
فاکلندر در یک نشست خبری به خبرنگاران گفت: "دسترسی حسین شمخانی به عنوان یک نخبه رژیم، او را قادر ساخته تا به قیمت مردم ایران ثروت نامشروعی را انباشت کند."
از زمان روی کار آمدن در ماه ژانویه، دولت ترامپ بیش از ۵۰۰ فرد، نهاد و کشتی مرتبط با ایران و ایران را تحریم کرده است. در تاریخ ۴ فوریه، رئیس جمهور دونالد ترامپ یک فرمان اجرایی را امضا کرد که هدف آن افزایش فشار اقتصادی بر جمهوری اسلامی و "رساندن صادرات نفت ایران به صفر" بود.
یک مقام وزارت خزانهداری که به شرط ناشناس ماندن صحبت میکرد، گفت که دولت پیشبینی نمیکند که تحریمهای اخیرش منجر به اختلال پایداری در بازارهای جهانی نفت شود.
این مقام گفت: "این یک اقدام هدفمند علیه قاچاق غیرقانونی نفت ایران است که بخش قابل توجهی از آن به چین میرود. بنابراین، با افشای این فعالیت، امیدواریم به شرکتهای قانونی کمک کنیم تا از این تجارت اجتناب کنند و توانایی ایران برای کسب درآمد جهت فعالیتهای بیثباتکنندهاش را مختل کنیم."
وزارت خزانهداری، تحریمهای اخیر را گستردهترین تحریمها از زمان اعمال مجدد تحریمها توسط ایالات متحده پس از خروج ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای ایران توصیف کرد.
پس از برچیدن آنچه که او "بدترین توافق در تاریخ" خواند، ترامپ مجموعهای از تحریمهای اقتصادی را اعمال کرد که منجر به خشک شدن سرمایهگذاری خارجی در ایران و کاهش شدید صادرات نفت ایران شد. ایران، که اصرار دارد برنامه هستهای آن فقط برای اهداف غیرنظامی است، با افزایش ذخایر اورانیوم با غنای بالا به سطوح نزدیک به تسلیحات پاسخ داد.
قبل از حملات هوایی ایالات متحده و اسرائیل به ایران در ماه گذشته، مذاکره کنندگان واشنگتن و تهران پنج دور گفتگو با هدف دستیابی به توافقی که برنامه هستهای ایران را در ازای لغو تحریمها محدود کند، برگزار کرده بودند. روز دوشنبه، رئیس جمهور دونالد ترامپ هشدار داد که در صورت تلاش ایران برای از سرگیری برنامه هستهای خود، حملات علیه ایران را مجدداً مجوز خواهد داد.
جمعه گذشته، کاظم غریبآبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، با هیئتهایی از اتحادیه اروپا و گروه E3 متشکل از فرانسه، بریتانیا و آلمان برای اولین دور مذاکرات هستهای از زمان بمباران آمریکا دیدار کرد. قدرتهای اروپایی به تهران هشدار دادهاند که در صورت عدم پیشرفت در مهار فعالیتهای هستهای خود، تحریمها را مجدداً اعمال خواهند کرد.