تهران – وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، به قدرت‌های اروپایی هشدار داده است که فعال‌سازی آنچه «مکانیزم بازگشت تحریم‌ها» (snapback mechanism) نامیده می‌شود برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، به معنای پایان دخالت آن‌ها در پرونده هسته‌ای ایران خواهد بود.
عراقچی که روز شنبه در نشستی با سفرا، کارداران و رؤسای هیئت‌های دیپلماتیک مقیم تهران سخن می‌گفت، اظهار داشت: «اگر کشورهای اروپایی مکانیزم بازگشت تحریم‌ها را فعال کنند، حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران بسیار پیچیده‌تر خواهد شد.»
وی هشدار داد که بریتانیا، فرانسه و آلمان (تروئیکای اروپایی E3) با این باور که مکانیزم بازگشت تحریم‌ها به آن‌ها اهرم راهبردی در برابر برنامه هسته‌ای ایران می‌دهد، دچار اشتباه جدی شده‌اند. با وجود مذاکرات غیرمستقیم کنونی با آمریکا، ایران تماس خود را با تروئیکای اروپایی حفظ کرده است و عراقچی تأکید کرد که اروپا هنوز «نقشی در دیپلماسی ایفا می‌کند». با این حال، وی هشدار داد که فعال‌سازی مکانیزم بازگشت تحریم‌ها، تلاش‌های دیپلماتیک را به شدت مختل خواهد کرد.
این مکانیزم، شش قطعنامه قبلی شورای امنیت سازمان ملل متحد از سال 2006 تا 2010 را دوباره برقرار می‌کند، از جمله شامل ممنوعیت تسلیحاتی علیه ایران و محدودیت در صادرات تسلیحات. همچنین تحریم‌هایی مانند مسدود کردن دارایی‌ها، ممنوعیت سفر و کنترل صادرات را دوباره اعمال خواهد کرد.
با آنکه ایران همچنان تحت تحریم‌های شدید «فشار حداکثری» آمریکا قرار دارد، مقامات ایرانی استدلال می‌کنند که بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، تأثیر اضافی ناچیزی خواهد داشت، زیرا تهران پیش از این نیز چالش‌های اقتصادی متعددی را پشت سر گذاشته است.
عدم توقف همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی
عراقچی توضیح داد که ایران همکاری خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) متوقف نکرده است، اما از این پس تعاملات خود را از طریق شورای عالی امنیت ملی (SNSC) و تحت یک چارچوب بازنگری‌شده مدیریت خواهد کرد.
به عنوان عضوی از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)، ایران همچنان به همکاری با آژانس متعهد است، هرچند هر درخواست بر اساس ملاحظات امنیت ملی به صورت جداگانه ارزیابی خواهد شد.
این اظهارات پس از مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی ایران در اواخر ماه ژوئن صورت می‌گیرد که همکاری با آژانس را پس از سوءاستفاده از گزارش‌های آژانس برای توجیه تجاوزات اسرائیل، به حالت تعلیق درآورد. این مصوبه توقف کلیه تعاملات با آژانس را تا زمانی که ایران تضمین‌هایی برای حفاظت از حاکمیت خود، تأسیسات هسته‌ای و دانشمندانش، و همچنین حقوق خود تحت معاهده منع گسترش از جمله غنی‌سازی اورانیوم دریافت کند، الزامی می‌کند.
دیپلماسی، تنها راه پیش رو
عراقچی با تأکید مجدد بر ترجیح ایران برای گفتگو، اظهار داشت: «هیچ گزینه‌ای جز بازگشت به دیپلماسی و راه‌حل مذاکره‌شده وجود ندارد. رویدادهای اخیر تنها این موضوع را تقویت کرده‌اند.»
وی با وجود آمادگی برای ایجاد اعتماد متقابل، تأکید کرد که سایر طرف‌ها باید تعهد خود را به مذاکرات واقعی ثابت کنند، نه اینکه از مذاکرات به عنوان یک تاکتیک بهره‌برداری کنند.
عراقچی همچنین تأکید کرد که هرگونه مذاکره هسته‌ای باید حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را حفظ کند و آن را یک «دستاور علمی بزرگ» خواند که تهران هرگز از آن دست نخواهد کشید. وی مجدداً تأکید کرد که بحث‌ها با غرب، صرفاً به موضوع هسته‌ای محدود خواهد شد و هیچ دستور کار گسترده‌تری نخواهد داشت.