تل‌آویو — به گفته منابع ارشد نزدیک به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، او ممکن است اکنون از دست دادن فرصت حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۴ پشیمان باشد.
آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع سابق اسرائیل، در تاریخ ۲۲ می به ال‌مانیتور گفت که اسرائیل باید از خساراتی که سال گذشته به ظرفیت موشکی و دفاع ضد موشکی ایران وارد کرده بود، برای حمله در دوره انتقال بین دولت‌های جو بایدن و دونالد ترامپ، یعنی بین نوامبر ۲۰۲۴ تا ژانویه ۲۰۲۵، استفاده می‌کرد.
با این حال، نتانیاهو مردد بود. ال‌مانیتور دریافته است که در طول دوره انتقال، دستیاران ترامپ چندین بار از نتانیاهو خواستند که از این اقدام عقب‌نشینی کند و طبق گزارش‌ها، به اسرائیل وعده هرگونه کمک لازم برای انجام عملیات و حتی احتمالاً مشارکت آمریکا را در زمان مناسب دادند. نتانیاهو، و همچنین بسیاری از مقامات سابق دفاعی، حمایت تهاجمی و دفاعی ایالات متحده را برای موفقیت چنین ماموریتی، که هدف آن به تعویق انداختن شانس ایران برای تولید سلاح هسته‌ای است، حیاتی می‌دانستند.
گفت‌وگوی دشوار
ترامپ در ۲۲ می در واکنش به اطلاعاتی از سوی آمریکا که نشان می‌داد اسرائیل در حال آماده‌سازی برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است، با نتانیاهو تماس گرفت. دفتر نتانیاهو در ابتدا گزارش‌های منتشر شده در نیویورک تایمز و کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل در مورد گفت‌وگوی پرتنش بین دو مرد را تکذیب کرد. ترامپ روز چهارشنبه در پاسخ به این گزارش‌ها گفت: "این یک هشدار نیست. من گفتم، 'فکر نمی‌کنم مناسب باشد.' ما در حال مذاکرات بسیار خوبی با آنها هستیم، و فکر نمی‌کنم در حال حاضر مناسب باشد."
برای نتانیاهو که نابودی توانایی هسته‌ای ایران را در اولویت اصلی خود قرار داده است، پیشرفت در مذاکرات آمریکا و ایران چیزی کمتر از یک کابوس نیست. این هفته، نتانیاهو دستیاران ارشد خود، رون درمر (وزیر امور استراتژیک) و دیوید بارنیا (رئیس موساد)، را به واشنگتن فرستاد تا مانع از پیشرفت به سوی توافق با تهران شوند.
یک منبع نزدیک به نتانیاهو، که نخواست نامش فاش شود، به ال‌مانیتور گفت: "تنها هدف آمریکایی‌ها از عجله برای رسیدن به یک توافق چارچوب، خنثی کردن امکان حمله اسرائیل به ایران است. آمریکایی‌ها می‌دانند که شانس حمله نتانیاهو به ایران پس از رسیدن به یک توافق موقت با تهران، اندک یا نزدیک به صفر است."
اما برخی از مقامات سابق امنیتی و دیپلماتیک اسرائیل نیز سناریویی را که در آن نتانیاهو در برابر ترامپ ایستادگی کرده و به تنهایی به ایران حمله می‌کند تا چشم‌انداز توافق را از بین ببرد، رد نمی‌کنند. یک مقام ارشد دفاعی سابق، که نخواست نامش فاش شود، به ال‌مانیتور گفت: "نتانیاهو در حال و هوای آخرالزمانی قرار دارد. گزینه‌ها و زمان او در حال اتمام است."
همان مقام ارشد دفاعی سابق گفت: نتانیاهو به پیروزی ترامپ در انتخابات امید بسته بود، زیرا معتقد بود رئیس‌جمهور چهل و هفتم در برابر ایران سرسخت خواهد بود و حتی با ضرورت حمله به تاسیسات آن موافقت خواهد کرد. "اما ترامپ در برابر چشمان نتانیاهو در حال تبدیل شدن به [رئیس‌جمهور سابق باراک] اوباما است. دست‌کم گرفتن نتانیاهو زمانی که در تنگنا قرار می‌گیرد، اشتباه خواهد بود."
به نقل از برآوردهای اطلاعاتی ایالات متحده، نیویورک تایمز گزارش داده است که اسرائیل می‌تواند در کمتر از هفت ساعت آماده حمله به ایران شود و زمان کمی برای تحت فشار قرار دادن نتانیاهو برای لغو آن باقی می‌گذارد.
در همین حال، به گزارش هاآرتص، دولت ترامپ هماهنگی‌های امنیتی با اسرائیل را در مورد حمله احتمالی به ایران به حالت تعلیق درآورده است. ایالات متحده به اسرائیل برنامه‌ریزی مشترک را به عنوان اثباتی بر قول ترامپ برای کمک به اسرائیل در صورت شکست سایر گزینه‌ها، پیشنهاد داده بود. نتانیاهو این تعلیق را دلیل دیگری بر کاهش چشم‌انداز حمایت ایالات متحده برای حمله آینده می‌داند.
برنامه‌های به تعلیق درآمده
اسرائیل بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، زمانی که برنامه هسته‌ای ایران در مراحل اولیه بود، آماده‌سازی‌های ملموسی برای حمله به اهداف ایرانی انجام داد. دولت اوباما با نگرانی از اقدام اسرائیل که می‌توانست عواقب فاجعه‌باری داشته باشد، این اقدامات را زیر نظر داشت.
در سال ۲۰۱۱، حدود ۱۰۰ هواپیمای نیروی هوایی اسرائیل یک حمله قدرتمند به ایران را شبیه‌سازی کردند. آنها به جای شرق، به سمت غرب پرواز کردند تا مسیر مورد انتظار خود را برای رسیدن به اهداف هسته‌ای مشخص کنند. این تمرین آمریکایی‌ها را غافلگیر کرد. پس از بازگشت هواپیماها به پایگاه، دریاسالار مایکل مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا، با سپهبد گابی اشکنازی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، تماس گرفت و صراحتاً از او پرسید که آیا اسرائیل برای حمله به ایران آماده می‌شود.
در لحظه حقیقت، نتانیاهو عقب‌نشینی کرد. مزال موآلم، خبرنگار، در زندگینامه خود از نخست‌وزیر اسرائیل، "کد نتانیاهو" (The Netanyahu Code)، گزارش داد که نتانیاهو سه بار — در سال‌های ۲۰۱۰، ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ — به دستور حمله به ایران نزدیک شد. در نهایت، هشدار‌های اوباما علیه چنین اقدامی، مخالفت سرسختانه روسای آژانس‌های امنیتی اسرائیل و همچنین وزیران ارشد خود نتانیاهو، و ماهیت ذاتاً محتاط (یا به قول منتقدانش، ترسو) نتانیاهو، کفه ترازو را تغییر داد.
این روزها، نتانیاهو مرد دیگری است. او دیگر "ترسو" نیست، آنگونه که مقامات دولت اوباما در سال ۲۰۱۴ او را توصیف کرده و تهدیدهای او مبنی بر حمله به ایران را بلوف نامیدند.
امروزه، نتانیاهو در محاصره تندروهای ائتلاف حاکم خود قرار گرفته و ممکن است اواخر امسال یا اواسط سال ۲۰۲۶ با انتخابات روبرو شود، که او را برای شکست فاجعه‌بار دولتش در جلوگیری از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پاسخگو خواهد کرد. وزیران ارشد او تمایلی به انتقاد یا مخالفت با او ندارند، و هیچ یک از دستیاران نزدیک او سابقه نظامی ندارند که تصمیمات او را به چالش بکشند. نتانیاهو همچنین با درخواست وفاداری مطلق به خود، روسای آژانس‌های امنیتی کشور را تضعیف کرده است.
یک مقام ارشد اطلاعاتی سابق اسرائیل، که نخواست نامش فاش شود، به ال‌مانیتور گفت: "دست نتانیاهو روی سکان دیگر مثل سابق ثابت نیست، و آمریکایی‌ها در این مورد به او اعتماد ندارند."
آیا تمام گزارش‌های رسانه‌ای در مورد شکاف بین ایالات متحده و اسرائیل می‌تواند برای جلوگیری از حمله نتانیاهو باشد، در حالی که هماهنگی نزدیک آمریکا و اسرائیل را پنهان می‌کند؟ در چنین سناریویی، اسرائیل به عنوان بازوی نظامی رئیس‌جمهور عمل می‌کند و گزینه نظامی را در صورت فروپاشی مذاکرات، روی میز نگه می‌دارد.
یک منبع ارشد دیپلماتیک اسرائیل، که نخواست نامش فاش شود، به ال‌مانیتور گفت: "اسرائیل در حال حاضر گزینه نظامی واقعی است که آمریکایی‌ها علیه ایران مطرح می‌کنند. روابط بین ترامپ و نتانیاهو نمی‌تواند آنقدر بد باشد. به هر حال، ایالات متحده ناوهای هواپیمابر و بمب‌افکن‌های سنگین خود را از منطقه خارج کرده است. جنگ‌طلبی نتانیاهو ایران را تحت فشار قرار داده و به ایالات متحده در مذاکرات کمک می‌کند."