در طول ۴۰ سال گذشته، آسیای جنوبی بسیار آهسته‌تر از سایر نقاط جهان گرم شده است؛ دمای این منطقه حدود ۰.۰۹ درجه سانتی‌گراد در هر دهه افزایش یافته است، در حالی که این رقم برای سایر خشکی‌های جهان ۰.۳۰ درجه سانتی‌گراد و برای مکان‌های با عرض جغرافیایی مشابه ۰.۲۳ درجه سانتی‌گراد بوده است. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چگونه «حفره گرمایش» آسیای جنوبی را توضیح دهند، اما شواهد قوی نشان می‌دهد که هم مه دود (smog) و هم تغییرات در آبیاری نقش مهمی ایفا کرده‌اند. اگر چنین باشد، زمانی که آلودگی کاهش یابد و گسترش آبیاری کند شود، این وضعیت تغییر خواهد کرد. هوای آلوده سالانه میلیون‌ها نفر را در این منطقه می‌کشد؛ پاکسازی آن ضروری است. اما این پاکسازی ممکن است باعث افزایش خطرناک دما شود.
آسیای جنوبی در حال حاضر مکان گرمی است. زمان بین آوریل و ژوئن، پیش از فصل باران‌های موسمی، معمولاً بدترین دوره است. در این ماه‌ها، دما در دشت هندوستان-گانگ (Indo-Gangetic plain) – منطقه‌ای که از شرق پاکستان، در سراسر شمال هند و تا بنگلادش امتداد دارد – می‌تواند به طور منظم از ۴۰ درجه سانتی‌گراد فراتر رود. بیش از ۴۰ درصد از افرادی که سالانه استرس گرمایی بسیار شدید یا شدید را تجربه می‌کنند – معیاری که شامل میزان خطرناکی رطوبت در دماهای بالا می‌شود – در آسیای جنوبی زندگی می‌کنند. سطوح بالای استرس گرمایی، به ویژه برای افراد مسن یا کسانی که مشکلات سلامتی دارند، می‌تواند کشنده باشد.
چنین روزهای خطرناکاً گرمی در حال افزایش است. امسال نیز دما در برخی مناطق هند به ۴۴ درجه سانتی‌گراد رسیده است. اما با وجود افزایش دما، آسیای جنوبی از تمام بار گرمایش جهانی در امان مانده است. یکی از توضیحات برای این موضوع، سطوح بالای آلودگی در منطقه است. گازهای گلخانه‌ای با عمر طولانی که مسئول گرمایش جهانی هستند، به خوبی در سراسر جهان توزیع شده‌اند؛ سایر انواع آلودگی محلی و منطقه‌ای‌تر هستند. و بخش عمده‌ای از این آلودگی محلی، سطح زمین را خنک می‌کند به جای اینکه آن را گرم کند.
ذرات سولفات، دوده و سایر ذرات معلق (aerosols) نور خورشید را پیش از رسیدن به سطح زمین، رهگیری می‌کنند و آن را به فضا بازتاب می‌دهند یا جذب می‌کنند. ذرات معلق همچنین می‌توانند پوشش ابر را تغییر داده و سطح زمین را بیشتر از نور خورشید محافظت کنند. طبق گزارش هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم (IPCC)، اثر متوسط آلودگی ذرات معلق از دوران پیش‌صنعتی تاکنون، خنک کردن جهان حدود ۰.۴ درجه سانتی‌گراد بوده است، بنابراین تقریباً یک سوم اثرات گرمایشی گازهای گلخانه‌ای را جبران کرده است. کاهش انتشار ذرات معلق – عمدتاً ناشی از کنترل آلودگی در چین و پاکسازی سوخت مورد استفاده در حمل و نقل – مسئول بخش قابل توجهی از شتاب اخیر گرمایش در سراسر جهان است.
دشت هندوستان-گانگ از آلوده‌ترین مناطق جهان است. صنایع سنگین، انتشار گازهای وسایل نقلیه، سوزاندن بقایای کشاورزی و استفاده از سوخت‌های جامد برای پخت و پز، همگی به سطوح بالای ذرات معلق کمک می‌کنند. چندین مطالعه نشان داده‌اند که سطوح بالاتر این آلاینده‌ها در دو دهه گذشته ممکن است تا حدی اثر افزایش دما در منطقه را خنثی کرده باشد. اما این واقعیت که ذرات دوده نور خورشید را جذب می‌کنند به جای بازتاب آن، سطح را خنک می‌کنند اما جو را گرم می‌کنند، مسائل را پیچیده می‌کند. یک مطالعه اخیر نشان داد که در بهار ۲۰۲۰، زمانی که قرنطینه‌ها منجر به کاهش شدید آلاینده‌ها در بسیاری از شهرهای هند شد، دما آن طور که برخی دانشمندان انتظار داشتند افزایش نیافت، بلکه به طور غیرعادی خنک بود. این مقاله تنها دماها را در چند ماه بررسی کرده است، بنابراین تغییرات می‌تواند ناشی از نوسانات تصادفی باشد، اما "هنوز کمی گیج‌کننده است"، به گفته لورتا میکلی (Loretta Mickley)، دانشمند اقلیم در دانشگاه هاروارد.
گسترش آبیاری توضیح دیگری برای گرمایش کندتر آسیای جنوبی نسبت به سایر مناطق است. آب هنگام تبخیر، گرما را جذب کرده و هوای اطراف خود را خنک می‌کند. در هند، مساحت زمین‌های آبیاری شده از سال ۱۹۸۰ دو برابر شده است. دانشمندان معتقدند که اثر خنک‌کنندگی گسترش آبیاری در منطقه ممکن است تأثیر گرمایش جهانی را پنهان کرده باشد. یک مطالعه که در سال ۲۰۲۰ در نشریه Nature Communications منتشر شد، تخمین زد که بدون آبیاری، آسیای جنوبی می‌توانست بین دو تا هشت برابر بیشتر از آنچه اکنون دارد، روزهای گرمای شدید داشته باشد.
هنوز اجماع علمی در مورد اینکه این عوامل چقدر گرمایش را در آسیای جنوبی کند کرده‌اند، وجود ندارد – دانشمندان نیاز دارند پیچیدگی‌های چگونگی تأثیر آلودگی و آبیاری بر دما، بارندگی و زمان‌بندی موسمی در منطقه و نحوه تعامل همه این عوامل را بهتر درک کنند. اما کارشناسان در مورد آنچه در پیش است، توافق دارند. در جلسه اخیر بین دانشمندان هندی و آمریکایی در دهلی، دیوید باتیستی (David Battisti)، دانشمند جوی در دانشگاه واشنگتن، گفت که در ۲۰ سال آینده "تقریباً مطمئن است" که هند با دو برابر سرعت ۲۰ سال گذشته گرم خواهد شد. دانیل شراگ (Daniel Schrag) از هاروارد می‌گوید دما در هند سریع‌تر از سایر نقاط جهان افزایش خواهد یافت.
در دهه‌های آینده، نه آلودگی و نه آبیاری به شیوه‌ای که در ۴۰ سال گذشته رشد کرده‌اند، ادامه نخواهند یافت. هر دو تنها تا زمانی که سطوح آنها در حال افزایش است، گرمایش اضافی را پنهان می‌کنند. اگر آلودگی و آبیاری پایدار بمانند، آسیای جنوبی اثرات کامل هر گرمایش جهانی جدید را احساس خواهد کرد. اگر کاهش یابند، منطقه اثرات افزایش دما در چند دهه گذشته را که این عوامل پنهان کرده بودند، احساس خواهد کرد.
و آنها کاهش خواهند یافت. دکتر شراگ می‌گوید: "حقیقت این است که هند نمی‌تواند به آبیاری ادامه دهد." سطح آب‌های زیرزمینی در منطقه در حال کاهش است. "و آنها همچنین نمی‌توانند سطح آلودگی هوای کنونی را حفظ کنند." مقابله با آلودگی یک برنامه شاخص برای دولت هند بوده است. تا سال ۲۰۲۴ این کشور قصد داشت ذرات معلق را ۲۰ تا ۳۰ درصد نسبت به سال ۲۰۱۷ کاهش دهد، و تا سال ۲۰۲۶ این دولت ۴۰ درصد را هدف قرار داده بود. تاکنون، دستاورد اصلی این پروژه، ساخت ایستگاه‌های نظارت بر ذرات معلق در مکان‌هایی بوده که قبلاً فاقد آنها بودند. بسیاری از شهرها هدف سال ۲۰۲۴ را از دست دادند، اگرچه مطالعه‌ای که اوایل امسال منتشر شد، نشان داد که در یک دهه گذشته بهبودهایی در سطوح آلودگی صورت گرفته است.
کشورهای دیگر نشان داده‌اند که این کار شدنی است. در دهه ۱۹۶۰ ژاپن یکی از آلوده‌ترین نقاط جهان بود. در طول دو دهه بعد، این کشور قوانین جدیدی را برای کاهش آلودگی تصویب کرد و مالیات‌ها و عوارض زیست‌محیطی برای زباله وضع کرد. تا دهه ۱۹۸۰ سطح ذرات معلق به شدت کاهش یافته بود. اخیراً نیز چین انتشار ذرات معلق خود را به شدت کاهش داده است.
در حال حاضر، آلودگی هوا برای آسیای جنوبی یک بلای بسیار بزرگتر از گرمای شدید است. طبق مطالعه بار جهانی بیماری‌ها (Global Burden of Disease)، تنها در سال ۲۰۲۱، آلودگی ذرات معلق بین ۲ تا ۳ میلیون نفر را در منطقه کشت، در حالی که گرمای شدید منجر به ۱۰۰,۰۰۰ تا ۶۰۰,۰۰۰ مرگ شد. بهاگراو کریشنا (Bhargav Krishna) از «همکاری آینده‌های پایدار» (Sustainable Futures Collaborative)، یک موسسه تحقیقاتی در دهلی، گفت: "اعداد مربوط به مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا دیوانه‌کننده است. این به سادگی به دلیل مقیاس مواجهه و مواجهه سالانه مردم با آن است."
حتی یک افزایش متوسط دما در آسیای جنوبی می‌تواند ویرانگر باشد. در حال حاضر، روزهایی وجود دارد که ترکیب اثر گرما و رطوبت، بخش‌هایی از منطقه را به مرزهای قابلیت سکونت انسان نزدیک می‌کند (تقریباً معادل دمای ۴۵ درجه سانتی‌گراد با رطوبت نسبی ۵۰ درصد). انتظار می‌رود این شرایط بسیار رایج‌تر شود. به گفته دکتر باتیستی، تا سال ۲۰۴۷، تعداد روزهایی که یک شهروند عادی هندی استرس گرمایی را تجربه خواهد کرد، می‌تواند چهار برابر افزایش یابد – با فرض ثابت ماندن سطح آلودگی و آبیاری. با توجه به اینکه هر دو عامل در حال کاهش هستند، این تعداد حتی بیشتر خواهد شد.
گرمای طاقت‌فرسا برای بسیاری از مردم در آسیای جنوبی اجتناب‌ناپذیر است. طبق تحلیل هندوستان تایمز (Hindustan Times) در سال ۲۰۲۲، حدود نیمی از هندی‌ها در فضای باز کار می‌کنند و تنها ۱۰ درصد از خانوارها در این کشور تهویه مطبوع دارند. بسیاری از شهرهای هند طرح‌های عملیاتی برای موج گرما تصویب کرده‌اند، که نحوه تأمین خنک‌سازی و آب برای مردم در گرمای شدید را مشخص می‌کند. اما تعداد کمی از آنها اقداماتی برای افزایش انعطاف‌پذیری شهرها یا کاهش مواجهه آنها با گرما انجام می‌دهند. بدون تغییرات اساسی، افزایش دمای آتی کشنده خواهد بود. ¦